María Adelaida Egurbide Margañón, secretaria xudicial do Xulgado do Social número 2 da Coruña, fago saber que no procedemento de despedimento/cesamentos en xeral 166/2013 deste xulgado do social, seguido por instancia de Gheorghe Cheriches contra a empresa Maderas Bustelo, S.L., sobre despedimento, foi ditada a seguinte resolución:

«Sentenza: 575/2013.

Xulgado do Social número 2 da Coruña.

Sentenza.

A Coruña, 9 de setembro de 2013.

Vistos por Carmen Sangiao Pereira, maxistrada xuíza do Xulgado do Social número 2 da Coruña e o seu partido, os presentes autos de xuízo nº 166/2013 seguidos por instancia de Gheorghe Cheriches, asistido polo letrado Fernando José Méndez Sanjurjo, contra Maderas Bustelo, S.L., representada por Antonio García Santón e o Fogasa, que non comparece, sobre despedimento.

Antecedentes de feito.

Primeiro. A parte demandante antes citada formulou demanda que foi remitida e recibida neste xulgado contra o demandado xa mencionado, na cal, despois de expor os feitos e fundamentos de dereito que achou pertinentes, terminaba suplicando que se ditase sentenza na que, con estimación daquela, se declare o despedimento improcedente e se condene empresa demandada a readmitilo ou indemnizalo en legal forma, en todo caso cos aboamentos deixados de percibir.

Segundo. Admitida a demanda a trámite, convocouse as partes aos actos de conciliación e xuízo que tiveron lugar coa asistencia da parte demandante, que ratificou a súa demanda, da empresa demandada, que se opuxo polos motivos que constan na acta e o Fogasa, que non comparece a pesar de estar debidamente citado. Recibido o xuízo a proba, a parte demandada propuxo interrogatorio de parte, testemuñal e documental, e a demandante, documental, co resultado que consta nos autos. A seguir, as partes comparecentes fixeron uso da palabra para conclusións en apoio das súas peticións e o xuízo quedou visto para sentenza.

Terceiro. Na tramitación deste xuízo observáronse as prescricións legais vixentes.

Feitos probados.

Primeiro. O actor vén prestando os seus servizos por conta e orde da empresa demandada desde o 2 de maio de 2012, coa categoría profesional de oficial de segunda e percibindo un salario mensual de 1.189,47, incluído o rateo de pagas extraordinarias. O contrato de traballo de duración determinada a tempo completo foi subscrito para desempeñar o seu traballo como cortador.

Segundo. O 28 de decembro de 2012 foi o último día que o actor acudiu ao centro de traballo.

Terceiro. Con data do 4 de xaneiro de 2013, ante a incomparecencia do demandante, a empresa procede a tramitar a súa baixa voluntaria.

Cuarto. O traballador non ten nin tivo no último ano a condición de delegado de persoal nin membro de comité de empresa nin representante sindical.

Quinto. Con data do 4 de febreiro de 2013 celébrase o acto de conciliación previa ante o SMAC, co resultado de intentado sen avinza.

Fundamentos de dereito.

Primeiro. Os feitos que foron declarados probados inferíronse apreciando en consciencia a proba practicada no acto do xuízo oral, segundo as regras da sa crítica, conforme os principios de inmediación e oralidade, especialmente a documental presentada pola parte comparecente (artigo 97 da Lei de procedemento laboral).

Téndose xustificado a existencia de relación laboral entre as partes, derivada do contrato asinado con data do 18.6.2010 para a prestación de servizos a partir de 21.6.2010, coas circunstancias expostas no feito probado primeiro, tal e como se deducen da documental presentada, cun salario e categoría non discutido, suscítanse no caso de autos diversas cuestións. En primeiro lugar, se nos encontramos ante un suposto de extinción do contrato por vontade do traballador ao ter procedido á súa baixa voluntaria, entendendo, polo contrario, o demandande que de ningunha maneira existe vontade pola súa parte de extinguir a relación laboral e que, por tanto, estamos ante un cesamento por parte da empresa que, de feito e ratificado verbalmente, impide a prestación de servizos, como un despedimento verbal.

Segundo. Respecto á primeira das cuestións hai que sinalar que o abandono do traballo, como causa de extinción do contrato pola vontade unilateral do traballador, se caracteriza porque este resolve o contrato sen causa ningunha e sen previo aviso nos casos en que este aviso substituiría a causa, podendo ocorrer mediante declaración expresa seguida de conduta inequívoca ou soamente mediante tal conduta. A conduta, por isto, é cuestión esencial, pois tan só existirá abandono cando a conduta sexa reveladora do propósito deliberado de dar por terminado o contrato, isto é, que no seu ánimo haxa non unha mera vontade de incumprimento dun deber contractual, senón a máis exacta e enteira de deixar de cumprir o contrato en si mesmo. Isto exixe que concorran: a) A vontade do traballador; b) Que a vontade relevante sexa a que ten no momento do abandono, pois a retractación posterior será irrelevante ao producir naquel momento sus efectos; c) Que a ausencia no traballo por si soa non é abandono en tanto non é expresión inequívoca da vontade resolutoria; e d) Se existe abandono, o empresario non ten necesidade de despedir porque o contrato xa se extinguiu. A xurisprudencia veu exixindo que a vontade de dar por finalizada a relación laboral débese manifestar de tal forma que non deixe marxe de dúbida a tal respecto, ben de forma expresa ou a través de actos concluíntes.

E así o Tribunal Supremo nas súas sentenzas do 21 de novembro de 2000 e 29 de marzo de 2001, declarou que en materia de contratación a declaración de vontade tácita pode ter lugar en calquera das fases principais do contrato de traballo: o nacemento, o desenvolvemento e a extinción «Canto a esta última, cómpre lembrar que os contratos bilaterais ou sinalagmáticos, se son de tracto único, teñen como causa normal ou principal de extinción o propio cumprimento do pactado. Pero se son contratos de tracto sucesivo, o cumprimento do estipulado non fai máis que confirmar a súa subsistencia. Por iso, o que ás partes importa máis ben se refire aos medios con que contan para romper esa continuidade. No noso dereito, onde se parte de que hai un contratante débil, que é o traballador, o que máis interesa é delimitar e constrinxir as posibilidades extintivas do empresario, a quen se exixe a concorrencia dunhas certas causas, como mostra o artigo 49, cos concordantes, do Estatuto dos traballadores. No entanto, ao traballador nada se lle pide: o citado precepto, no seu número 1.d), prevé que o contrato se extinga por dimisión do traballador... A dimisión do traballador, como todo acto negocial, neste caso con finalidade de extinguir outro negocio máis amplo, e de carácter sucesivo ou prolongado, que é o propio contrato de traballo, require dunha vontade incontestable en tal senso; a cal pode manifestarse ao exterior, para que a coñeza o empresario, de maneira expresa, como signos escritos ou verbais que directamente explicitan a intención do interesado, ou de maneira tácita, como un comportamento doutra clase, do cal cabe deducir clara e terminantemente que o empregado quere terminar a súa vinculación laboral. De aí que o chamado abandono (mencionado na vella Lei de contrato de traballo de 1944, artigo 81; e tanxencialmente no Estatuto dos traballadores, artigo 21.4 a propósito dos pactos de permanencia), materializado nunha inasistencia máis ou menos prolongada do traballador ao centro ou lugar de traballo, non sexa algo que mecanicamente equivalla a unha extinción por dimisión; senón que, e este sería o significado unificador da presente resolución, se necesita que esas ausencias poidan facerse equivaler a un comportamento do que caiba extraer, de maneira clara, certa e terminante, que o empregado desexa extinguir o contrato».

Terceiro. Pola súa parte, polo que respecta ao despedimento verbal, é doutrina reiterada que o despedimento verbal supón un acto ou decisión unilateral da empresa de dar por terminada a relación laboral, feito constitutivo da pretensión deducida na demanda, que á parte demandante incumbe probar, como establece o artigo 1214 do Código civil (actual 217 da LAC), segundo ten reiterado o Tribunal Supremo en sentenzas 20.5.1965, así como o Tribunal Central de Traballo en sentenzas, entre outras, do 19.10.1982, 16.5.1984, 9.4.1986 e reiteradas en numerosísimas sentenzas dos TSX, entre eles o da Comunidade Valenciana do 6.11.1991 e 29.5.1993. E o despedimento verbal supón, en definitiva, unha vontade unilateral da empresa de extinguir a relación laboral que, evidentemente, non soamente non require para causar efectos da vontade acorde do traballador, senón que, de producirse esta, non existe tal despedimento senón a extinción do contrato ao abeiro da causa primeira das determinadas no artigo 49 do Estatuto dos traballadores ou unha falta de asistencia ao traballo coas consecuencias propias de tal incumprimento laboral polo traballador.

Así, en materia de proba no proceso laboral, rexe o principio do artigo 1214 do Código civil (actual 217 da LAC) conforme declara reiterada xurisprudencia (STS 12.3.1987), ben que coas atenuacións e casos de inversión daquela carga en beneficio do traballador, con remotos antecedentes en materia de reparación de sinistros de traballo, extensivo a outras materias en virtude do principio protector da lexislación que esta xurisdición especializada aplica e interpreta, é o certo que, ademais desta inversión, hai que ter moi presente que os principios «incumbit probatio qui dicit non qui negat» e «negativa non sunt probanda», coas súas consecuencias sobre a proba dos feitos impeditivos e os extintivos, van sendo superadas, no social, non soamente en virtude do aludido principio protector, informador desta rama do dereito, senón mesmo en orde ás necesarias facultades de que debe estar investido o xulgador para o exame e valoración das probas practicadas no acto do xuízo.

O carácter tuitivo do dereito laboral non afecta a distribución da carga da proba, conforme a cal ao incumbe ao demandante probar os feitos constituíntes dos seus dereitos, salvo aqueles supostos excepcionais de que, pola súa estrutura, só con grandes dificultades puidera obrigarse polo obrigado e a súa refutación puidera facerse sen gran traballo da parte contraria. Á demandante incúmbelle, pois, nas presentes actuacións, de conformidade co artigo 1214 do Código civil e 217 da LAC, a acreditación dos feitos que evidenciaran, tal como salienta na súa demanda, que foi despedida no 28.11.2010. Problemática complexa, xa que certo é que o empresario pode despedir o seu empregado cando non hai testemuñas da conversa, pero igual conduta pode seguir este, se é el quen decide deixar a empresa ou incumprir a súa obriga de prestar servizos e o comunica ao empresario en similares condicións ou mesmo non o comunica. Medios teñen ambas as partes no noso ordenamento xurídico para que, nesas circunstancias, poidan tentar evitar os efectos dunha posterior negativa da outra parte a recoñecer a súa conduta (requirimento inmediato –escrito, telegrama ou en presenza de testemuñas– para que corrobore ou desminta o manifestado; actos expresivos de que a vontade da parte é contraria á que o adversario podía manter por esa falta de proba, como por exemplo, seguir acudindo ao traballo no caso do traballador etc.). En suma, tan difícil pode resultar ao traballador demostrar que foi obxecto dun despedimento verbal polo seu empresario, sen presenza dunha testemuña, como a este demostrar que aquel lle comunicou, se foi o caso, o seu cesamento verbalmente e sen ninguén diante.

Cuarto. Para isto debemos partir dos feitos demostrados e referidos en feitos probados (con xustificación documental esencialmente) e valoralos como constitutivos dun cesamento voluntario ou un despedimento verbal, partindo de que tanto a xurisprudencia do Tribunal Supremo como a doutrina de tribunais superiores de xustiza sinalan que incumbe á parte demandante a carga da proba do feito do despedimento, por ser tal feito constitutivo da súa pretensión, en aplicación do principio recollido en artigo no artigo 1.214 do código, hoxe substituído polo artigo 217.2 da Lei 1/2000, conforme o cal corresponde ao demandante a carga de probar a certeza dos feitos dos cales ordinariamente derive, segundo as normas xurídicas a eles aplicables, o efecto xurídico correspondente ás pretensións da demanda. Ben que o principio sobre carga da proba contido no artigo 1214 do Código civil foi interpretado pola máis recente doutrina no senso de que cada parte debe probar os presupostos básicos da norma cuxa aplicación invoca. No entanto, sendo así que as normas sobre carga da proba teñen un carácter subsidiario para cando hai falta de proba e o principio de boa fe que se debe dar na relación procesual, unha doutrina xurisprudencial de antigo, matizou o principio no senso, de impor a carga de probar en razón á proximidade real das partes ás fontes de proba, neste senso, as sentenzas do Tribunal Supremo do 21.4.1983, 16.12.1985 e 11.11.1986, entre outras, sinalaban que o principio do artigo 1214 do Código civil «se modera atendendo á posición das partes no proceso e á afirmación ou negación por elas de situacións fácticas relevantes no seu desenvolvemento, en relación coa súa posición real ás fontes da proba, coa maior ou menor dificultade de probar os feitos e coa cualificación de feitos constitutivos, impeditivos ou extintivos da relación xurídica no debate, flexibilizando así tal principio, que non pode aceptarse en termos absolutos, e aceptando, en certas circunstancias, a inversión da carga da proba. Esta doutrina, polo demais xa consagrada, adquire nova forza co mandado constitucional de colaboración coa Administración de Xustiza do artigo 118 da Carta Magna e o labor imposto aos órganos xudiciais polo artigo 75 da Lei procesual, verbo de rexeitar as condutas contrarias aos principios constitucionais ou ás leis para o equilibrio procesual e a tutela xudicial. Polo exposto, deberase ponderar en cada caso a dilixencia que, para a demostración dos feitos, tivese cada unha das partes, sen esquecer que, no proceso laboral, segue imperando o principio dispositivo e, así mesmo, valorar a posibilidade real e facilidade canto á demostración de feitos»; e é máis, tamén se sinalou que se o despedimento que se debe xulgar é verbal, isto implica a necesidade de suavizar as exixencias da carga da proba ao traballador, pois a exixencia dunha proba plena introduciría un serio desequilibrio porque a mera negativa do empresario a aceptar o despedimento desbarataría toda posibilidade de amparo legal, e por isto debe atenderse a outros actos coetáneos e posteriores das partes.

E do actuado aparecen dous feitos de especial relevancia, como son que a parte demandante non levou a efecto unha actuación co fin de dar reflexo documental á suposta actuación da contraparte (ou requirir a demandante á parte demandada co fin de que, de non recibir contraorde, entendería que o seu silencio ratificaría o suposto cesamento verbal), e da declaración da testemuña que traballa na xestoría que se encarga do departamento laboral, testemuña que non hai por qué cuestionar, por ser un servizo externalizado da empresa, ante a ausencia do traballador que non aparece polo centro de traballo, dá a orde de que se proceda á súa baixa voluntaria e que, unha semana despois de non acudir ao traballo, o demandante acode á xestoría para recoller un certificado de empresa. Corrobora a versión da empresa o feito de que o demandante levase con el o material de traballo que utilizaba, feito confirmado polo mesmo demandante, pois, se tiver sido despedido verbalmente, como sostén, tería sido cominado a deixar na empresa o material, valorado nuns douscentos euros, feito que encaixaría cunha marcha intempestiva do mesmo. O testemuño do compañeiro de traballo do demandante no mesmo senso sinala que na cea de Nadal dixo que tiña traballo noutra empresa onde lle pagaban máis e como non volveu a velo. Por isto, e valorando a carga da proba de ambas as partes, procede determinar que o cesamento da parte demandante na prestación de servizos foi voluntario.

Vistos os preceptos legais e demais de concordante aplicación,

Decido.

Que debo desestimar e desestimo a demanda interposta polo demandante e, en consecuencia, debo absolver e absolvo os demandados dos pedimentos realizados contra el.

Contra esta resolución cabe recurso de suplicación perante o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, o cal deberá anunciarse neste xulgado no prazo dos cinco días seguintes á notificación desta resolución, para o cal basta coa manifestación da parte ou de su avogado ou representante dentro do indicado prazo.

Así o pronuncio, mando e asino».

E para que sirva de notificación en legal forma a Maderas Bustelo, S.L., en ignorado paradoiro, expido a presente cédula para a súa inserción no Diario Oficial de Galicia.

Advírtese ao destinatario que as seguintes comunicacións se farán fixando copia da resolución ou da cédula no taboleiro de anuncios da oficina xudicial, salvo no suposto da comunicación das resolucións que deban revestir forma de auto ou sentenza ou cando se trate de emprazamento.

A Coruña, 16 de outubro de 2013

Adelaida Egurbide Margañón
Secretaria xudicial