O artigo 51 da Constitución española establece que os poderes públicos garantirán a defensa das persoas consumidoras e usuarias, protexendo, mediante procedementos eficaces, a seguridade, a saúde e os seus lexítimos intereses económicos, e que promoverán a información e a educación das persoas consumidoras e usuarias, fomentarán as súas organizacións e oiranas nas cuestións que poidan afectar aqueles, nos termos que a lei estableza.
De acordo co artigo 30.1.4 do Estatuto de autonomía de Galicia, correspóndelle a esta Comunidade Autónoma a competencia exclusiva en materia de defensa do consumidor e usuario, sen prexuízo da política xeral de prezos e da lexislación sobre a defensa da competencia.
O artigo 56 da Lei 2/2012, galega de protección xeral das persoas consumidoras e usuarias, establece que a Administración autonómica e as administracións locais, no ámbito das súas respectivas competencias en materia de defensa do consumidor, realizarán actuacións de inspección e control para comprobar que as empresas ou establecementos que producen, distribúen ou comercializan bens ou servizos cumpran coa lexislación vixente en relación cos dereitos e intereses dos consumidores, así como a realización, directamente ou en colaboración con outras entidades públicas ou privadas, de estudos, controis, ensaios, análises e comprobacións sobre os produtos, bens, servizos e establecementos onde estes se comercialicen e presten.
O artigo 31 do Decreto 230/2020, do 23 de decembro, polo que se establece a estrutura orgánica da Vicepresidencia Segunda e Consellería de Economía, Empresa e Innovación dispón que lle corresponde ao director xeral de Comercio e Consumo a planificación, coordinación e control das competencias da Vicepresidencia Segunda e Consellería de Economía, Empresa e Innovación en materia de comercio interior e exterior, artesanía e consumo.
De conformidade co disposto no artigo 13 do Decreto 118/2016, do 4 agosto, polo que se crea o Instituto Galego do Consumo e da Competencia e se aproban os seus estatutos, o director xeral de Comercio e Consumo exerce a dirección do Instituto Galego de Consumo e da Competencia.
O Instituto Galego do Consumo e da Competencia ten atribuída a competencia relativa á correcta aplicación das normas sobre protección da saúde, información e seguridade dos consumidores.
A estratexia de protección ás persoas consumidoras para o período 2020-2025 ten por obxecto lograr un alto nivel de protección na nosa Comunidade Autónoma; esta enmárcase na Nova axenda europea do consumidor 2020-2025. Neste senso, comparte os obxectivos recollidos nela e encádrase dentro do ámbito competencial da Comunidade Autónoma en materia de protección das persoas consumidoras.
Establece tres ámbitos de actuación, que son os seguintes:
– Transformación dixital.
– Persoas consumidoras vulnerables.
– Formación e educación sustentable, económica, integral e inclusiva.
Dentro do ámbito da transformación dixital recóllese a realización de plans anuais de inspección no Ecommerce.
Na situación excepcional provocada pola pandemia da COVID19, incrementouse a adquisición de produtos e servizos a través do comercio electrónico, polo que cómpre reforzar o control das vendas e publicidade efectuadas por este medio. O confinamento incrementou a compra de produtos que tradicionalmente se adquirían de forma presencial –é o caso de produtos alimenticios– e tamén levou moitos consumidores a optaren pola compra de servizos de carácter cultural e deportivo.
Todos estes cambios na forma de consumo merecen unha atención prioritaria por parte das autoridades de consumo e poñen de manifesto a necesidade de acometer cambios no control e supervisión deste tipo de mercados.
A transición dixital implica vantaxes importantes, pero tamén puxo de manifesto a existencia de incumprimentos da normativa de protección das persoas consumidoras, polo que é necesaria a intervención das autoridades de consumo como garante dos dereitos dos consumidores e usuarios.
A experiencia realizada pola Inspección de Consumo no ano 2019 e no ano 2020 no control do Ecommerce resultou efectiva, polo que cómpre reforzar este tipo de controis.
O deber de información vén recollido no artigo 11.c) da Lei 2/2012, do 28 de marzo, galega de protección xeral das persoas consumidoras e usuarias, que determina o dereito a unha información clara, veraz e transparente sobre os diferentes bens, produtos e servizos, de forma especial sobre aqueles considerados como servizos básicos de interese xeral.
Por outra banda, o artigo 15 da Lei de protección das persoas consumidoras de Galicia, ao referirse á protección da seguridade e saúde destas, establece que os bens e servizos postos no mercado non poden supor ningún risco para a seguridade e saúde das persoas consumidoras.
Tamén se dispón na normativa de protección das persoas consumidoras a protección dos seu lexítimos intereses económicos e sociais, en particular fronte a situacións de desequilibrio como as prácticas comerciais desleais ou abusivas, ou a introdución de cláusulas abusivas nos contratos.
De acordo co anteriormente exposto, e de conformidade co establecido no Decreto 230/2020, do 23 de decembro, polo que se establece a estrutura orgánica da Vicepresidencia Segunda e Consellería de Economía, Empresa e Innovación, esta Dirección Xeral de Comercio e Consumo
RESOLVE:
Primeiro. Aprobación do plan
Apróbase o Plan de inspección Ecommerce da Xunta de Galicia para o ano 2021, co contido recollido nos seguintes puntos.
Segundo. Ámbito de actuación e vixencia
O presente Plan de inspección Ecommerce, que ten ámbito autonómico, será realizado polos servizos de Inspección de Consumo da Vicepresidencia Segunda e Consellería de Economía, Empresa e Innovación, e está dirixido a comprobar, a través da análise de inspección das páxinas web, o grao de cumprimento da legalidade vixente en materia de consumo.
As actuacións levaranse a cabo ao longo do ano 2021.
Terceiro. Obxecto
As comprobacións versarán sobre os seguintes aspectos:
a) Prezo por unidades de medida e se son completos, impostos incluídos.
b) Desistencia: prazo publicitado para o seu exercicio.
c) Gastos de devolución vinculados ao exercicio do dereito de desistencia, de ser o caso.
d) Control de cláusulas que limiten de forma abusiva a responsabilidade do empresario.
e) Verificar se figuran os datos de identificación do responsable: nome, CIF/NIF, teléfono, correo electrónico, enderezo completo.
f) Condicións das garantías, de ser o caso.
g) Xurisdición e sometemento aos tribunais correspondentes ao domicilio do consumidor.
Cuarto. Metodoloxía
O plan desenvolverase en dúas fases, da seguinte maneira:
– Nunha primeira fase, prevista para o segundo trimestre, realizarase un control da información e publicidade nas páxinas web a través de dilixencias da Inspección de Consumo.
– A segunda fase estará dirixida a comprobar a seguridade do produto e a veracidade da etiquetaxe mediante a realización de tomas de mostras obtidas a través de compras en liña empregando un método de pagamento especialmente destinado a este tipo de comercio.
Quinto. Número de actuacións
O número de actuacións previstas é dun total de duascentas, que se desenvolverán nos seguintes sectores:
– Máscaras hixiénicas.
– Equipamentos de protección individual.
– Produtos e artigos para a práctica deportiva (fitness).
– Roupa e calzado de deportes.
– Roupa homewear.
– Artigos para o fogar, decoración e xardinaría.
– Produtos de electrónica, informática e ofimática.
– Servizos de mantemento e reparación a domicilio, de rehabilitación e decoración de vivendas.
– Prestación de contidos dixitais (streaming, download dixitais).
– Control da publicidade de produtos alimenticios.
Sexto. Protocolos de actuación
Os protocolos de actuación que seguirá a Inspección de Consumo serán desenvolvidos con anterioridade ao inicio do plan.
Sétimo. Seguimento do plan
Para o correcto seguimento das actuacións descritas no Plan de inspección Ecommerce realizarase un informe co seguinte contido:
– Número de páxinas web controladas.
– Número total de actuacións.
– Número de actuacións por sectores.
– Número de incumprimentos.
– Tipo de incumprimentos.
Santiago de Compostela, 16 de febreiro de 2021
Manuel Heredia Pérez
Director xeral de Comercio e Consumo