Antecedentes.
Segundo o artigo 1.2º da Lei 6/2001, do 8 de maio, de modificación do Real decreto lexislati
vo 1302/1986, do 28 de xuño, de avaliación de impacto ambiental, os proxectos, públicos ou privados, consistentes na realización das obras, instalacións ou de calquera outra actividade comprendida no anexo II deste real decreto lexislativo só deberán someterse a unha avaliación de impacto ambiental na forma prevista nesta disposición, cando así o decida o órgano ambiental en cada caso.
Á vista das características do proxecto, a Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental cualificou o proxecto como sometido a avaliación de impacto ambiental con data 26 de xuño de 2001.
O obxecto do proxecto é a adecuación, selaxe e clausura do vertedoiro de RSU do concello de Pontedeume.
O vertedoiro sitúase na parroquia de Ombre, a uns 6 km do núcleo de Pontedeume, ocupando unha parcela de 5.700 m, cunha morfoloxía practicamente cha. A zona caracterízase pola presencia de masas de piñeiro marítimo puro e asociado con eucalipto.
O lugar sitúase a uns 200 m do parque natural denominado As Fragas do Eume, incluído na proposta da Rede Natura 2000.
O proxecto define as medidas destinadas ó confinamento e selaxe da masa de vertedura depositada no citado vertedoiro en condicións de estabilidade e propón unha xestión dos lixiviados que se poidan xerar e dos gases procedentes da descomposición da materia orgánica, así como o control das augas de escorrega e as tarefas de acondicionamento xeral e revexetación da zona.
Co obxecto de recupera-lo lugar de situación proponse realizar no vertedoiro de Pontedeume unha sementeira de herbáceas e plantación de especies arbustivas e arbóreas. Empregaranse as seguintes especies: loureiro (Laurus nobilis, 70 ud), carpanza (Calluna vulgaris, 400 u/ha), urceira branca (Erica arborea, 400 u/ha), xoios (Lolium perenne, 20%), festuca encarnada (Festuca rubra, 20%), pelo de raposo (Agrostis curtisii, 20%), dáctilo (Dactylis glomerata, 20%), trevo branco (Trifolium repens, 10%) e trevo encarnado (Trifolium pratense, 10%).
No anexo I resúmese a situación actual e a prevista trala execución do proxecto, ademais das medidas preventivas e correctoras previstas no estudio ambiental presentado.
O estudio de impacto ambiental someteuse ó trámite de información pública, polo prazo de 30 días, mediante Resolución do 26 de xuño de 2001, publicada no Diario Oficial de Galicia nº 138, do 17 de xullo. O certificado de exposición pública na delegación da Consellería de Medio Ambiente na Coruña recíbese con data 30 de agosto de 2001, non tendo constancia da presentación de alegacións.
Con data 28 de xuño de 2001 consúltase a Dirección Xeral de Saúde Pública e a Deputación Pro
vincial da Coruña, téndose recibido o informe emitido pola deputación en data 9 de agosto de 2001. Non tendo constancia da emisión do informe da Dirección Xeral de Saúde Pública no prazo legalmente establecido, e á vista do tempo transcorrido, procede prosegui-la tramitación de conformidade co artigo 83 da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común, modificada pola Lei 4/1999, do 13 de xaneiro.
Realizada a tramitación, a Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental, no exercicio das súas competencias, formula para os sós efectos ambientais a declaración de impacto ambiental (DIA) do proxecto de adecuación, selaxe e clausura do vertedoiro de RSU de Pontedeume (A Coruña), promovido pola Subdirección Xeral de Calidade Ambiental e o Concello de Pontedeume.
O órgano substantivo e ambiental para este proxecto é a Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental.
No cumprimento das condicións desta DIA terase en conta que, segundo o convenio de colaboración entre a Consellería de Medio Ambiente da Xunta de Galicia e o Concello de Pontedeume, a obriga de asumi-lo mantemento e conservación das obras unha vez recibidas será do Concello de Pontedeume. Durante a fase de obras, esta obriga recaerá na Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental.
Declaración de impacto ambiental.
Examinados os documentos:
-Estudio de impacto ambiental do proxecto de adecuación, selaxe e clausura do vertedoiro de RSU de Pontedeume (A Coruña). Xuño de 2001.
-Proxecto de adecuación, selaxe e clausura do vertedoiro de RSU de Pontedeume (A Coruña). Agosto de 2000.
e tendo en conta o carácter de corrección ambiental das obras, estímase a necesidade de realiza-lo proxecto.
Nembargantes, coa finalidade de optimizar estas medidas e co obxecto de minimiza-las posibles afeccións ambientais negativas, deberanse aplicar, ademais das medidas que se propoñen no proxecto, as recollidas na presente declaración de impacto ambiental, todo isto para cumprir co disposto na Lei 10/1997, de residuos sólidos urbanos de Galicia.
No caso de que exista contradicción entre o establecido na documentación avaliada e a presente declaración, prevalecerá o disposto nesta última.
Condicionado.
1. Ámbito da declaración.
A presente declaración de impacto ambiental refírese en exclusiva ó proxecto de clausura e selaxe do vertedoiro de Pontedeume (A Coruña).
2. Sobre o nivel sonoro ambiental.
Rexerá o disposto na Lei 7/1997, do 11 de agosto, de protección contra a contaminación acústica (DOG do 20 de agosto), así como o estipulado, se é o caso, pola ordenanza municipal ó respecto.
3. Sobre a calidade do aire.
Durante a adecuación da masa de residuos, consideraranse as condicións meteorolóxicas, evitando a remoción de residuos en presencia de vento, alta temperatura ou elevada pluviosidade.
Así mesmo, na escavación de residuos procederase á súa aireación, co obxecto de evitar explosións.
Trala finalización das obras vixiarase que as emisións dos pozos de desgasificación non sexan percibidas de forma habitual polas poboacións do contorno e, se é o caso, recollerase este gas e procederase a queimalo.
4. Sobre as augas.
Para calquera vertedura de efluentes será preceptiva autorización administrativa outorgada polo organismo de conca.
As regas para evita-la emisión de po efectuaranse de xeito que se humecte o solo, pero non se formen asolagamentos nin regatos. Este aspecto tamén deberá ser tido en consideración durante os movementos de terras e residuos, de tal xeito que non se impida o libre fluxo de auga.
Os lixiviados acumulados no depósito durante o mantenemento posterior á clausura retiraranse cando se acade como máximo as 3/4 partes da súa capacidade e serán entregados a xestor autorizado, para o seu traslado ata unha estación depuradora de augas residuais.
Os lixiviados acumulados sobre o terreo serán recollidos e entregados a un xestor autorizado se superan os límites de vertedura recollidos na táboa 3 do anexo ó título IV do Real decreto 849/1986, do 11 de abril, polo que se aproba o Regulamento do dominio público hidráulico.
Garantirase o adecuado tratamento das augas residuais xeradas nos servicios hixiénicos.
As augas de escorrega superficial conduciranse a través das canles de intercepción proxectadas. Para evita-la erosión na incorporación das augas á rede natural de drenaxe, deberanse colocar sistemas de disipación de enerxía (encachados de pedra, pequenos diques, etcétera) nos puntos de vertedura. Así mesmo, nestes puntos débense impedi-los fenómenos de asolagamento ou deposición.
Realizaranse periodicamente labores de mantemento co fin de asegura-lo correcto funcionamento dos sistemas de drenaxe de augas pluviais e de lixiviados.
Realizaranse as análises de augas indicadas no plan de vixilancia nos puntos que se especificarán no plano requirido no punto 8.1.b.
5. Sobre o solo.
De maneira previa ó comezo efectivo das obras, procederase a delimita-lo terreo afectado por estas e a zona dedicada ós labores de mantemento e reparación de maquinaria, de maneira que se minimice a afección do proxecto sobre o territorio, restrinxíndose o movemento da maquinaria ás zonas destinadas para o efecto.
Previamente á realización de tarefas de mantemento e reparación da maquinaria, deberán dispoñerse na zona os medios necesarios para evita-la chegada de verteduras accidentais ó solo, facilitando a súa recollida.
Os materiais sobrantes de escavacións, os residuos da obra e calquera outro elemento contaminante, xestionaranse de acordo coa súa natureza e coa lexislación vixente. Os residuos almacenados temporalmente á espera da súa entrega a xestor autorizado, deberán poñerse en contedores localizados nun lugar debidamente sinalizado.
Queda expresamente prohibido depositar calquera tipo de residuo fóra da superficie delimitada para o vertedoiro.
Os materiais precisos para a adecuación e selaxe dos vertedoiros deberán te-la súa procedencia debidamente acreditada.
6. Sobre a restauración.
Na superficie que se vai revexetar empregarase unha dose mínima de sementes de 300 kg/ha.
As especies que se van utilizar na revexetación deben ser autóctonas da zona.
Ata asegura-la viabilidade da sementeira e da plantación, procederase á rega regular, á fertilización mineral de reforzo anual, á resementeira das superficies nas que se aprecie a presencia de calvas e á reposición de marras no caso de que se produzan.
7. Sobre a protección e control de accesos.
Adoptaranse as medidas precisas para evita-la aparición de focos de vertedura, tanto na fase de adecuación e selaxe como na fase posclausura.
Instalarase un peche perimetral no vertedoiro selaxe, debendo asegurarse a funcionalidade destes peches en todo momento, así como limita-la entrada só a persoal autorizado.
8. Programa de vixilancia e seguimento ambiental (PVSA).
O obxecto deste programa é o de garantir, ó longo do tempo, o cumprimento das medidas protectoras e correctoras previstas na documentación avaliada e no condicionado desta declaración. Así mesmo, este programa permitirá detectar e cuantificar diferentes alteracións que non se puidesen prever na avaliación do proxecto e levar a cabo novas medidas correctoras acordes coas novas problemáticas xurdidas.
Este programa ten como obxectivo incorporar procedementos de autocontrol por parte do promotor. Tódolos controis realizados no seguimento, así como tódolas incidencias que se produzan, rexistraranse no momento da súa avaliación nun libro-rexistro que estará á disposición da Administración competente. Estes rexistros deberán considerarse na elaboración dos informes a remitir a esta dirección xeral.
As analíticas que se realicen serán efectuadas por laboratorio homologado segundo métodos oficiais de análise. Este laboratorio deberá realizar tamén a toma de mostras.
A documentación indicada a continuación deberá presentarse por duplicado perante esta Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental.
8.1. Informe final de obras.
Presentarase antes dun (1) mes desde o remate dos traballos, comprendendo, como mínimo os seguintes elementos:
a) Data de finalización das obras.
b) Plano en planta, a escala 1:500 e dotado de coordenadas UTM, no que se localicen os elementos construídos e as zonas onde se realizaron medidas protectoras ou correctoras, así como a localización exacta dos dispositivos de control. Este plano acompañarase de relación de coordenadas UTM que defina o perímetro da parcela e os puntos de toma de mostras de augas superficiais.
c) Reportaxe fotográfica que reflicta o estado final. Esta reportaxe acompañarase dun plano onde se indique a localización dos puntos desde os que se realizaron as tomas.
d) Documentación acreditativa da entrega a xestor autorizado dos residuos xerados durante a obra, e que non puideron ser obxecto de depósito no vertedoiro, e do destino final dos lixiviados acumulados no lugar.
e) Definición de imprevistos e continxencias acontecidas durante a realización das obras, así como memoria das medidas adoptadas para o control de acceso e vertedura. Así mesmo, definirase o responsable do control ambiental requirido no punto 9.2 desta declaración.
8.2. Informe de seguimento ambiental.
Presentarase con periodicidade semestral, contando desde o final das obras e ata que esta dirección xeral informe da súa finalización. O seu contido será o indicado no anexo 12. Plan de seguimento ambiental do proxecto, debendo incluír ademais a seguinte documentación:
a) Documentación acreditativa da entrega dos lixiviados a xestor autorizado, indicando os volumes e as súas características.
b) Reportaxe fotográfica da superficie selada e revexetada, das zonas nas que quedaron implantados os diversos elementos, do peche perimetral e da eficacia do sistema de disuasión de verteduras. Esta
reportaxe acompañarase dun plano onde se indique a localización dos puntos desde os que se realizaron as tomas.
Se durante o período de control posclausura se producise unha variación significativa na calidade das augas superficiais ou nos lixiviados, ou un incremento importante na producción destes últimos, deberá notificarse inmediatamente á Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental.
A Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental, por proposta motivada da entidade encargada do mantemento e control posclausura, ou á vista dos resultados obtidos, poderá modifica-la lista dos parámetros que hai que controlar, así como a frecuencia dos controis que hai que realizar.
9. Condicións adicionais.
9.1. O Concello de Pontedeume poderá solicitar ó órgano ambiental a revisión das medidas sinaladas co obxecto de modificalas ou cambialas por outras, naqueles supostos que tecnoloxicamente presentasen graves dificultades para a súa implantación ou implicasen modificacións importantes no desenvolvemento da actividade e sempre e cando as novas medidas propostas permitan acada-los obxectivos e fins que se indican na presente declaración.
Nesta circunstancia, efectuarase a solicitude á Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental, presentando a documentación técnica que xustifique as novas medidas propostas. Estas solicitudes remitiranse nun prazo máximo dun (1) mes despois de ser notificada a presente declaración. Unha vez recibida a solicitude e documentación mencionadas, o órgano ambiental avaliaraas e comunicaralle ós concellos o acordo adoptado.
9.2. Co obxecto de acada-la máxima coordinación e eficacia no cumprimento da presente declaración, o antedito concello deberá designar un responsable deste, notificando o seu nomeamento a esta Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental.
9.3. Calquera cambio que se pretenda introducir respecto da documentación avaliada deberá ser notificado previamente a esta Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental, quen o avaliará e informará se procede ou non a modificación da declaración ou a iniciación dun novo trámite de avaliación ambiental.
9.4. Se unha vez emitida esta declaración, se manifestase algún outro tipo de impacto, severo ou crítico sobre o medio, a Dirección Xeral Calidade e Avaliación Ambiental poderá paralizar cautelarmente as obras ata determina-las causas que xeran os mencionados impactos e ata que sexan corrixidas.
9.5. Esta dirección xeral, por iniciativa propia poderá dictar en calquera momento e para os únicos efectos ambientais, condicionados adicionais á presente declaración en función dos resultados que se obteñan tanto no desenvolvemento das obras como da fase posterior, ou ante a manifestación de calquera tipo de impacto non previsto actualmente.
9.6. Así mesmo, o incumprimento total ou parcial das condicións impostas nesta DIA poderá ser causa suficiente para proceder a adopta-las medidas oportunas en cumprimento da legalidade vixente.
9.7. A presente resolución adoptada por esta dirección xeral non exime o promotor de solicitar tódolos permisos necesarios ós organismos competentes, para levar a cabo a actividade ou modificala, incluídos, se é o caso, os da Dirección Xeral de Montes e Medio Ambiente Natural e o Plan Xeral de Ordenación Urbana ou normas subsidiarias.
9.8. Cumpriranse tódalas disposicións que se dicten con posterioridade, en relación con este tipo de actividades.
Santiago de Compostela, 4 de setembro de 2001.
Francisco Pan-Montojo González
Directro xerente de Calidade e Avaliación
Ambiental
ANEXO I
Resumo do proxecto
Localización e descrición do vertedoiro
Localización Ombre (Pontedeume)
Superficie da parcela 5.700 m
Superficie que se vai selar 3.960 m
Volume de residuos actual 7.100 m
Tipos de residuos RSU
Tipo de vertedoiro En superficie
Uso do vertedoiro Desde 1968
Situación actual e situación prevista do vertedoiro de Pontedeume coa realización do proxecto
actual
Situación
Proxecto
Lixiviados Fondo impermeabilizado Non Non
Drens lixiviados Non Si
Captación de lixiviados Non Si
Tratamento Non Depósito de almacenamento de lixiviados e traslado a EDAR
Gases Drens Non Si
Captación Non Si, 7 pozos
Tratamento Non Extracción pasiva
Pluviais Gabias de recollida perimetral Non Si
Punto de vertedura Non Ó medio
Cuberta Lámina/capa impermeable Non Si
Terra vexetal Non 30 cm
Vexetación Non Si
Estabilidade Estabilidade Si Si
Accesos Posibilidade de acceso Si Non
Vixilancia ambiental Plan de vixilancia ambiental Non Si
Compoñentes do sistema de selaxe no vertedoiro de Pontedeume
Capa de asentamento 20 cm de xabre
Capa de protección da impermeabilización Lámina de xeotéxtil
Capa de impermeabilización Lámina de PEAD de 2 mm de espesor
Capa de drenaxe de augas Xeocomposto drenante TEX-NET ou similar
Capa de cobertura Solo seleccionado (0,7 cm) e terra vexetal (0,3 m)
Resumo das medidas preventivas e correctoras.
* Atmosfera:
-Os motores da maquinaria teranse en perfecta posta a punto.
-Limitarase a velocidade dos camións.
-A maquinaria deberá cumpri-la lexislación vixente en materia de ruídos.
-Procederase á rega das diferentes zonas co fin de evita-la emisión de po á atmosfera.
-Limparase periodicamente a maquinaria móbil para evita-la diseminación de sedimentos nas vías próximas.
* Solo:
-Evitarase a afección a superficies non incluídas na área de actuación.
-A reparación e cambios de aceite dos vehículos realizarase en talleres especializados.
-Os aceites recolleranse en contedores axeitados e entregaranse a xestor autorizado.
-Modificarase a morfoloxía do vertedoiro, estabilizandoo mediante achega de terras.
-Cando sexa posible, retirarase a terra vexetal e amontoarase no propio vertedoiro.
* Augas:
-Aplicaranse as mesmas medidas que no apartado de solo.
* Vexetación:
-Procederase á revexetación con especies axeitadas ó contorno e ás características do vertedoiro.
-Non se afectará a ningunha outra vexetación que non sexa a do vertedoiro.
-Achegarase o substrato axeitado para a implantación da vexetación.
* Fauna:
-Evitaranse os ruídos e vibracións na época de cría e reproducción das especies aniñantes.
* Paisaxe:
-O conxunto das medidas anteriores permitirá a integración paisaxística da zona.
