A Orde do 5 de maio de 1997 (Diario Oficial de Galicia do 29 de maio) regula os programas de garantía social na Comunidade Autónoma de Galicia, coa finalidade de facilita-la reinserción no sistema educativo da xente nova ou ben posibilita-lo principio constitucional de acceso a un posto de traballo nas mellores condicións posibles para aqueles que decidan incorporarse á vida activa.
Deste modo, coa oferta postobrigatoria e profesionalizadora que constitúen os programas de garantía social, adquire un maior significado o principio educativo de extensión do dereito á educación e o seu exercicio en condicións crecentes de calidade, como instrumento para evita-la desigualdade, ó lles ofrecer a estes rapaces unha resposta específica que contribúa a potencia-la súa madureza, lles axude a logra-la autonomía necesaria para operar no seu medio e lles permita a adquisición das aprendizaxes básicas.
É, pois, unha medida máis de compensación da situación de desvantaxe e desigualdade de oportunidades que cómpre desenvolver co fin de evita-la discriminación derivada de factores sociais, culturais, económicos, étnicos ou doutra índole que lles impide a determinados alumnos acceder ó ensino en condicións de igualdade.
En virtude do punto décimo terceiro da citada Orde do 5 de maio de 1997 e coa finalidade de desenvolver aqueles aspectos que a completen e permitan levar a cabo os programas de garantía social durante o curso 2001-2002, esta dirección xeral
RESOLVE:
Primeiro.-Destinatarios.
Poderán acceder ós programas de garantía social as persoas menores de 21 anos que, polo menos, cumpran 16 anos no ano natural en que inicien o programa e se atopen nalgunha das seguintes condicións:
a) Estaren escolarizadas no segundo ciclo da educación secundaria obrigatoria e que , tendo accedido a un programa de diversificación curricular, a xuízo do equipo educativo que as atende, non estean en condicións de acada-los obxectivos da etapa por esa vía. Excepcionalmente, tamén poderá accede-lo alumnado a quen non lle fose posible cursar un programa de diversificación curricular e se atope, a xuízo do equipo educativo, en grave risco de abandono escolar.
b) Estaren desescolarizadas e non posuíren titulación académica superior á do graduado escolar ou que, tendo acadada esa titulación, carezan do título de formación profesional de primeiro grao.
c) Teren unha oferta dunha empresa para un contrato de formación.
Aquelas empresas que desexen realizar un contrato de formación a persoas que reúnan os requisitos de acceso a programas de garantía social recollidos nesta resolución, acordarán cos centros educativos que impartan estes programas o número de prazas para a área de formación básica e aqueloutras complementarias destes programas.
Este alumnado poderanse incorporar ó logo da realización dos programas.
No caso do alumnado citado na letra a), o acceso ós programas de garantía social realizarase logo de avaliación psicopedagóxica, oídos os alumnos e seus pais ou titores legais.
Segundo.-Obxectivos.
Os programas de garantía social nas súas distintas modalidades orientaranse á consecución dos obxectivos indicados no punto segundo da Orde do 5 de maio de 1997.
O alumnado que siga os programas de garantía social poderá compatibilizalos coa obtención dunha titulación académica mediante as probas de ensinanzas non escolarizadas para a obtención do título de técnico auxiliar de FP1 e/ou as probas libres para a obtención do título de educación secundaria obrigatoria que convoca a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria; ou a obtención do título de educación secundaria polo réxime de adultos, cando a compatibilidade de horario o permita.
Terceiro.-Constitución de grupos.
Os programas de garantía social desenvolveranse en grupos cun mínimo de 10 alumnos e un máximo de 15. En tódolos programas poderá participar alumnado con necesidades educativas especiais, e non se poderán incorporar máis de tres alumnos destas características por grupo; de ser así, o número máximo de alumnos que constituirán o grupo reducirase en igual número ó de alumnos integrados. Non obstante, cando existan como mínimo oito alumnos con necesidades educativas especiais, que polas súas características poidan ter dificultades para se integraren nun programa de garantía social, poderá constituírse un grupo exclusivamente para este colectivo.
Cuarto.-Modalidades de programas.
Os centros educativos públicos poderán acollerse ós programas de garantía social que se desenvolvan segundo os tipos seguintes:
-Programas de formación educativa e profesional: programas que se desenvolverán integramente nun centro educativo en que se impartan ensinanzas de educación de secundaria, centros de artes plásticas e deseño, de educación de adultos, ou centros de educación especial.
-Programas de iniciación profesional: programas en que a área de formación básica se desenvolva nun centro educativo dos indicados no punto anterior e a de formación profesional específica en colaboración con entidades da Administración local, institucións públicas ou privadas sen ánimo de lucro, ou en empresas.
Quinto.-Programa de formación educativa e profesional.
1. Obxectivos da modalidade: ademais dos obxectivos recollidos no punto segundo da Orde do 5 de maio de 1997, a modalidade de formación educativa e profesional considera de forma especial a formación para continuar estudios a través da proba de acceso ós ciclos formativos de grao medio de formación profesional, ou para a obtención do título de graduado en ensino secundario obrigatorio.
2. Estructura e distribución horaria: nesta modalidade, as áreas formativas e a súa distribución horaria para unha semana son as seguintes:
2.1. Área de formación profesional específica: entre 15 e 18 horas semanais.
2.2. Área de formación e orientación laboral: entre 2 e 3 horas semanais.
2.3. Área de formación básica: entre 6 e 10 horas semanais.
2.4. Titoría: entre 1 e 2 horas semanais.
2.5. Actividades complementarias: entre 1 e 3 horas semanais.
Non obstante, as delegacións provinciais da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, a través do Servicio de Inspección Educativa, pode
rán autorizar horarios distintos do anterior, sempre que existan razóns que xustifiquen esta modificación.
3. Formación en centros de traballo: complementando a formación impartida no centro educativo e para facilita-la súa inserción laboral, o alumnado poderá facer prácticas en centros de traballo relacionados co perfil profesional do programa. De ser así, o número de horas destinadas a esta formación será considerado na área de formación profesional específica.
Sexto.-Programa de iniciación profesional.
1. Obxectivos da modalidade: ademais dos obxectivos recollidos no punto segundo da Orde do 5 de maio de 1997, os programas de iniciación profesional considerarán de forma especial a orientación para a inserción laboral das persoas, en colaboración con empresarios e axentes sociais en xeral e en conexión con plans de emprego e inserción laboral.
2. Distribución horaria: os centros poderanse acoller á estructura horaria que figura nos programas de formación educativa e profesional, ou ben á seguinte:
2.1. Área de iniciación técnico-profesional: 150 horas.
-Formación económica e laboral: 60 horas.
-Aproximación ó mundo das profesións e ó contorno productivo: 60 horas.
-Introducción á informática do usuario: 30 horas.
2.2. Área de formación e orientación laboral: 60 horas.
2.3. Área de formación básica: 60 horas.
2.4. Titoría: 20 horas.
2.5. Actividades complementarias: 20 horas.
A estructura desta modalidade de programas implica o desenvolvemento en tres bloques que se indican a seguir:
-Bloque 1. Formación no centro educativo: esta parte terá unha finalidade fundamentalmente motivadora e orientadora e será impartida integramente no centro educativo. Estará estructurada en áreas, cunha distribución horaria que se axustará ó que se indica anteriormente para cada unha elas.
-Bloque 2. Formación tecnolóxico-práctica: desenvolverase como módulo de formación profesional ocupacional, relacionado co perfil do programa, en colaboración con entidades da Administración local ou institucións públicas ou privadas sen ánimo de lucro, ou en empresas coas que previamente se asinen convenios de colaboración. Este bloque terá unha duración de entre 400 e 800 horas.
-Bloque 3. Formación en centros de traballo: complementando a formación práctica do bloque anterior -formación tecnolóxico-práctica- e para facilita-la súa inserción laboral, o alumnado deberá facer prácticas en centros de traballo relacionados co perfil
profesional do programa. O número de horas destinadas a este bloque será contabilizado dentro das horas do bloque de formación práctica.
Non obstante, as delegacións provinciais da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, a través do Servicio de Inspección Educativa, poderán autorizar horarios distintos dos citados, sempre que existan razóns que xustifiquen esta modificación.
Sétimo.-Metodoloxía.
A metodoloxía para empregar nos programas de garantía social basearase nos principios de:
-Individualización, a través de estratexias individuais diversas que posibiliten unha mellor aprendizaxe dos contidos da área de formación básica; para iso é imprescindible identifica-lo nivel de coñecementos previos do alumnado. A partir deste coñecemento poderanse deseñar, seleccionar e aplica-las actividades que permitan supera-las dificultades, fallos ou erros de aprendizaxe, respectando sempre os diferentes ritmos de traballo e de aprendizaxe e tendo en conta que as actividades deben seguir un proceso gradual e secuenciado. Favorecerase que o alumnado empregue as súas propias estratexias para desenvolve-lo seu nivel de autoestima.
-Interdisciplinariedade: coa formulación que se propón como principio na área de formación básica para o alumnado dos programas de garantía social preténdese:
-Servirse da vida mesma para aprender.
-Desenvolve-las capacidades básicas a través do emprego de técnicas de traballo.
-Adquirir contidos de formación básica, evitando así o parcelamento dos seus compoñentes, apoiándose no medio real e conectando as actividades no taller.
Oitavo.-Avaliación.
A avaliación do alumnado que participe en programas de garantía social, en calquera das súas modalidades, será continua, individualizada e integradora, coa finalidade de detecta-las dificultades no momento en que se produzan, investiga-las súas causas e adopta-las medidas correctoras oportunas. Para tal fin, o profesorado fará o seguimento e a avaliación da área que imparta, referida a cada un dos alumnos. Terá como referencia os obxectivos e criterios de avaliación sinalados nas programacións didácticas, así como o grao de madureza acadado.
1. O proceso de avaliación continua do alumnado require a súa asistencia regular ás clases e actividades programadas para as distintas áreas.
2. Ó longo do proceso formativo débense considera-los seguintes tipos de avaliación:
-Avaliación inicial: ó comezo do curso estudiarase o nivel con que accede o alumnado en canto a actitudes, capacidades e coñecementos básicos; isto ha permitir que o proceso de ensino-aprendizaxe adqui
ra o carácter individualizado que estes programas requiren, e que se fagan explícitos as adaptacións e os apoios que precise o alumnado. Os seus resultados quedarán recollidos no expediente académico do alumnado.
-Avaliación procesual ou formativa: cómpre que esta avaliación, especialmente ó principio do proceso formativo, valore máis a evolución persoal do alumnado cá aprendizaxe de contidos instructivos.
-Avaliación final: representa o resultado do seguimento e da avaliación de todo o proceso formativo e dará lugar as cualificacións das áreas formativas destas ensinanzas.
3. As cualificacións expresaranse por áreas e globalmente mediante unha escala numérica de un a dez, sen decimais. Son positivas as cualificacións iguais ou superiores a cinco. No caso da área de formación tecnolóxico-práctica e na formación en centros de traballo, a cualificación expresarase como apto ou non apto. A cualificación desta áreas prácticas será realizada polo profesorado que efectúe o seu seguimento.
4. Na avaliación do alumnado con necesidades educativas especiais terase en conta a dita circunstancia, tomando como referencia básica os criterios establecidos na adaptación curricular correspondente. De tratarse dunha adaptación curricular significativa, incorporarase ó seu expediente unha copia da resolución do órgano responsable que a autorice.
5. Polo menos, terá lugar unha sesión de avaliación parcial cada trimestre lectivo, o que se fará constar na acta correspondente, segundo o modelo do anexo II.
6. A superación dun programa de garantía social requirirá a avaliación positiva en todas e cada unha das áreas que o compoñen.
Noveno.-Certificacións, acreditacións e orientación.
1. Ó remate dun programa de garantía social autorizado ó abeiro desta resolución, o alumnado recibirá unha certificación acreditativa del, na que se farán consta-las áreas e un resumo dos contidos que as integran, as cualificacións obtidas e o número de horas destinadas a cada unha delas. Este certificado será expedido polo/a secretario/a do centro co visto e prace do/a director/a (modelo no anexo III).
2. A certificación deberá ir xunto cunha orientación sobre o futuro académico e profesional do alumno, co obxecto de asesoralo sobre a súa incorporación ó mundo do traballo para o exercicio profesional ou para proseguir ensinanzas, a través do acceso ós ciclos formativos de grao medio. A dita orientación ha preserva-lo dereito do alumno á confidencialidade e non terá, para o alumno, carácter prescritivo.
3. A superación dun programa de garantía social permitiralles ás persoas interesadas concorreren á proba de acceso a ciclos formativos de grao medio.
Décimo.-Dereitos e deberes.
Para o alumnado matriculado nos programas de garantía social é de aplicación a normativa pola que se establecen os dereitos e deberes do alumnado e as normas de convivencia nos institutos de ensino secundario.
Décimo primeiro.-Inscrición e matrícula.
Para os centros públicos que teñan autorizados programas de garantía social para o curso 2001-2002 establécese o período de inscrición ó longo do mes de xullo, e de matrícula do 1 ó 14 de setembro.
Os centros que non conten co número mínimo de alumnos preinscritos no punto terceiro desta resolución non poderán formaliza-la matrícula dos alumnos.
Décimo segundo.-Seguimento.
As delegacións provinciais da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, a través dos servicios de Inspección Educativa, realizarán o apoio e o seguimento precisos para a posta en marcha e o desenvolvemento dos programas de garantía social autorizados, considerando as memorias indicadas no punto sétimo e velando pola boa marcha do proceso educativo.
Décimo terceiro.
Esta resolución entrará en vigor o mesmo día da súa publicación no Diario Oficial de Galicia.
Santiago de Compostela, 12 de xuño de 2001.
Mª Pilar del Mar Pérez Marsó
Directora xeral de Ordenación Educativa
e Formación Profesional
ANEXO I
Catálogo de programas en relación coas familias profesionais
Familia profesional Perfil
Actividades agrarias Operario de actividades forestais Operario de cultivos hortícolas Operario de explotacións agropecuarias Operario de viveiros e xardíns Auxiliar de florería
Actividades marítimo-pesqueiras Operario acuicultor Navegación e pesca costeira
Administración Servicios auxiliares de oficina
Artes gráficas Operario de imprenta rápida e manipulados Auxiliar de infografía
Comercio e márketing Dependente de comercio
Comunicación, imaxe e son Auxiliar de imaxe
Edificación e obra civil Operario de revestimentos lixeiros Operario de albanelería Operario de carpintería de obra Pintor-empapelador Xeseiro-escaiolista Operario de pavimentación e colocación de azulexo Operario de cantería Auxiliar de pintura e decoración Operario de cubrición de edificios
Familia profesional Perfil
Electricidade e electrónica Instalador electricista Auxiliar de electrónica Operario de instalacións eléctricas de baixa tensión Operario reparador de electrodomésticos
Fabricación mecánica Ferreiro e forxador agrícola Operario de construccións metálicas en aluminio Operario de máquinas e ferramentas Operario de soldadura e as construccións metálicas Operario de soldadura Operario de caldeirería
Hostalería e turismo Axudante de cociña e restauración Axudante de cociña Axudante de repostería e pastelería Operario de panadería Auxiliar de aloxamento, lencería e lavandería Axudante de servicios de restaurante e bar
Imaxe persoal Auxiliar de perruquería Auxiliar de estética
Industrias alimentarias Operario de conserveira vexetal Operario de industrias lácteas Operario de carnicería e chacinería Operario de industrias conserveiras e semiconserveiras de marisco e peixe Operario de captación, elaboración e envasado de productos silvestres e ecolóxicos
Madeira e moble Operario de fabricación e instalación de mobles modulares sinxelos Operario de carpintería de madeira maciza Operario de mecanizado de madeira Operario de carpintería
Mantemento de vehículos autopropulsados Axudante de mecánica xeral e electricidade do vehículo Axudante de operacións de carrocería do vehículo Auxiliar de mantemento de motocicletas Axudante de reparación de automóbiles Axudante de reparación e mantemento de maquinaría agrícola
Mantemento e servicios á producción Operario de refrixeración e climatización Operario de mantemento básico de edificios Operario de fontanería Operario de reparación e mantemento de maquinaria de téxtil e confección
Sanidade Auxiliar de puericultura
Servicios á comunidade e socioculturais Auxiliar de axuda no domicilio e residencias asistidas
Téxtil, confección e pel Operario de téxtil e confección Reparador de calzado e marroquinería Operario maquinista de confección industrial Operario de tapicería
Artes aplicadas á escultura Forxador artístico
Artes plásticas aplicadas á indumentaria Auxiliar de creación de indumentaria
Cerámica artística Operario de olería
Esmaltes artísticos Operario de esmalte
Vidro artístico Operario de sopra de vidro
Vidro e cerámica Operario de olería-cerámica
Xoiería de arte Operario de técnicas básicas de xoiería Operario de bixutería
