Antecedentes.

Segundo o artigo 1.2º da Lei 6/2001, do 8 de maio, de modificación do Real decreto lexislativo 1302/1986, do 28 de xuño, de avaliación de impacto ambiental, os proxectos, públicos ou privados, consistentes na realización das obras, instalacións ou de calquera outra actividade comprendida no anexo II deste real decreto lexislativo, só deberán someterse a unha avaliación de impacto ambiental na forma prevista nesta disposición, cando así o decida o órgano ambiental en cada caso.

Á vista das características do proxecto, a Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental cualificou o proxecto como sometido a avaliación de impacto ambiental con data do 18 de xuño de 2001.

O obxecto do proxecto é a definición das obras e instalacións necesarias para a clausura, selaxe e recuperación ambiental do vertedoiro de residuos urbanos de Verín (Ourense), coñecido como vertedoiro de Santa Marta. A este vertedoiro transportaranse antes da súa selaxe os residuos do vertedoiro de San Cibrao (798 m).

O vertedoiro atópase entre as poboacións de Verín e Fumaces, no pk 463 da estrada N-525. A entrada do vertedoiro sitúase ó pé da estrada, acedéndose por unha pista de terra á zona de vertedura. Esta zona presenta un noiro de gran potencia. Actualmente o vertedoiro ten unha zona selada onde non se está realizando ningún tipo de vertedura. O lugar dispón dun peche perimetral, constituído por un cerramento metálico e unha porta que permite o libre acceso.

A parcela na que se sitúa o vertedoiro ten unha superficie duns 44.700 m, mentres que a superficie ocupada por residuos é de 25.915 m; o volume de residuos é de 136.275 m. Próximo á zona onde se está vertendo actualmente acumúlanse lodos de depuradora.

O vertedoiro atópase situado nuna zona de interfluvio, entre dous arroios que van dar orixe ó río Abedes. O curso deste arroio presenta un pequeno caudal augas abaixo do vertedoiro, a 50 m do seu punto máis baixo.

Co obxecto de rexenera-la zona prevese realizar unha sementeira e hidrosementeira na zona que se vai selar coa seguinte mestura de herbáceas e arbus

tivas: xoio (Lolium perenne, 35%), herba de Vigo (Lolium multiflorum 35 %), trevo rubio (Trifolium pratense, 20%), xesta (Citysus scoparius, 5%) e toxo (Ulex europaeus, 5%).

No anexo I resúmese a situación actual e a prevista trala execución do proxecto, ademais das medidas preventivas e correctoras recollidas no estudio ambiental presentado.

O estudio de impacto ambiental do proxecto de clausura e selaxe do vertedoiro de residuos urbanos de Verín (Ourense) someteuse ó trámite de información pública, polo prazo de 30 días, mediante Resolución do 19 de xuño de 2001, publicada no Diario Oficial de Galicia nº 131, do 6 de xullo. O certificado de exposición pública na delegación da Consellería de Medio Ambiente da provincia de Ourense recíbese con data do 21 de agosto de 2001 e non se ten constancia da presentación de alegacións.

Con data do 19 de xuño de 2001 consúltase a Dirección Xeral de Saúde Pública, non tendo constancia da emisión do informe no prazo legalmente establecido, e, á vista do tempo transcorrido, cómpre prosegui-la tramitación de conformidade co artigo 83 da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común, modificada pola Lei 4/1999, do 13 de xaneiro.

Formalizada a tramitación, a Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental, no exercicio das súas competencias, formula para os únicos efectos ambientais a Declaración de Impacto Ambiental (DIA) do proxecto de adecuación, selaxe e clausura do vertedoiro de residuos urbanos de Verín (Ourense), promovido pola Subdirección Xeral de Calidade Ambiental e o Concello de Verín.

O órgano substantivo e ambiental para este proxecto é a Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental.

No cumprimento das condicións desta DIA terase en conta que, segundo o convenio de colaboración entre a Consellería de Medio Ambiente da Xunta de Galicia e o Concello de Verín, a obriga de asumi-lo mantemento e conservación das obras unha vez recibidas será do Concello de Verín. Durante a fase de obras, esta obriga recaerá na Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental.

Declaración de impacto ambiental.

Examinados os documentos:

Estudio de impacto ambiental do proxecto de adecuación, selaxe e clausura do vertedoiro municipal de Verín (Ourense). Xuño 2001.

Proxecto de adecuación, selaxe e clausura do vertedoiro de residuos urbanos de Verín (Ourense). Agosto 2001.

E tendo en conta o carácter de corrección ambiental das obras, considérase a necesidade de realiza-lo proxecto.

Sen embargo, coa finalidade de optimizar estas medidas e co obxecto de minimiza-las posibles afeccións ambientais negativas, deberanse aplicar, ademais das medidas que se propoñen no proxecto, as recollidas nesta declaración de impacto ambiental, todo isto para cumprir co disposto na Lei 10/1997, de residuos sólidos urbanos de Galicia.

No caso de que exista contradicción entre o establecido na documentación avaliada e esta declaración, prevalecerá o disposto nesta última.

Condicionado.

1. Ámbito da declaración.

Esta declaración de impacto ambiental refírese en exclusiva ó proxecto de adecuación, selaxe e clausura do vertedoiro de residuos urbanos de Verín (Ourense).

2. Sobre o nivel sonoro ambiental.

Observarase ó disposto na Lei 7/1997, do 11 de agosto, de protección contra a contaminación acústica (DOG do 20 de agosto de 1997), así como o estipulado, se é o caso, pola ordenanza municipal ó respecto.

3. Sobre a calidade do aire.

Durante a adecuación da masa de residuos consideraranse as condicións meteorolóxicas, evitando a remoción de residuos en presencia de vento, alta temperatura ou elevada pluviosidade.

Así mesmo, na escavación de residuos procederase á súa aireación, co obxecto de evitar explosións.

Procederase a queima-lo biogás tal como se recolle no proxecto.

Cos datos obtidos nas analíticas propostas no Plan de vixilancia ambiental contido no proxecto, realizarase un estudio de viabilidade económica do aproveitamento do biogás que é enviado ó facho de combustión, e, en función do resultado deste estudio, procederase a realiza-lo aproveitamento enerxético deste gas.

Os vehículos que se van empregar para o transporte de residuos desde o vertedoiro de San Cibrao ó de Santa Marta, cubriranse cunha lona ou similar antes de inicia-lo seu traslado, co fin de evita-la xeración de voantes.

4. Sobre as augas.

Tendo en conta a proximidade do arroio Abedes, para calquera afección no dominio público hidráulico, zona de servidume e policía, consecuencia da realización do proxecto, así como para a vertedura de efluentes, será preceptiva a autorización administrativa outorgada pola Confederación Hidrográfica del Duero.

Os lixiviados acumulados sobre o terreo serán recollidos e entregados a un xestor autorizado se superan os límites de vertedura recollidos na táboa 3 do anexo ó título IV do Real decreto 849/1986, do 11 de abril, polo que se aproba o Regulamento do dominio público hidráulico.

Efectuaranse regas para evita-la emisión de po, de xeito que se humecte o solo, pero non se formen asolagamentos nin regatos. Este aspecto tamén deberá ser tido en consideración durante os movementos de terras e residuos, de tal xeito que non se impida o libre fluxo de auga.

Co fin de minimiza-la producción de lixiviados, e tal e como se indica no proxecto, a balsa de lixiviados deberá manterse cuberta.

Os lixiviados acumulados na balsa durante o mantemento posterior á clausura retiraranse cando se acaden como máximo, as 3/4 partes da súa capacidade e serán entregados a xestor autorizado, para o seu traslado ata unha estación depuradora de augas residuais.

Nos controis de augas superficiais, lixiviados e augas subterráneas propostos no plan de vixilancia ambiental, incluirase o mercurio como parámetro para analizar.

Garantirase o adecuado tratamento das augas residuais xeradas nos servicios hixiénicos.

As augas de escorrentía superficial conduciranse a través das canles de intercepción proxectadas. Para evita-la erosión na incorporación das augas á rede natural de drenaxe, deberanse colocar sistemas de disipación de enerxía (encachados de pedra, pequenos diques, etcétera) nos puntos de vertedura. Así mesmo, nestes puntos débense impedi-los fenómenos de asolagamento ou deposición.

Realizaranse periodicamente labores de mantemento co fin de asegura-lo correcto funcionamento dos sistemas de drenaxe de augas pluviais e de lixiviados.

As reparacións e os cambios de aceite da maquinaria móbil realizaranse en talleres autorizados.

5. Sobre o solo.

De maneira previa ó comezo efectivo das obras, procederase a delimita-lo terreo afectado por estas, de maneira que se minimice a afección do proxecto sobre o territorio e restrinxíndose o movemento da maquinaria ás zonas destinadas para o efecto.

Os materiais sobrantes de escavacións, os residuos da obra e calquera outro elemento contaminante, xestionaranse de acordo coa súa natureza e coa lexislación vixente. Os residuos almacenados temporalmente á espera da súa entrega a xestor autorizado deberán poñerse en contedores localizados nun lugar debidamente sinalizado.

Queda expresamente prohibido depositar calquera tipo de residuo fóra da superficie delimitada para o vertedoiro.

Os materiais precisos para a adecuación e selaxe do vertedoiro deberán te-la súa procedencia debidamente acreditada.

No caso de que os lodos acumulados na balsa se destinen á cubrición da selaxe do vertedoiro, deberán asegura-lo cumprimento dos límites de concentración de metais pesados recollidos na seguinte táboa:

Táboa

Parámetros	Solos con pH menor de 7 (mg/Kg de materia seca)	Solos con pH maior de 7 (mg/Kg de materia seca)

Cadmio	20	40
Cobre	1000	1750
Níquel	300	400
Chumbo	750	1200
Zinc	2500	4000
Mercurio	16	25
Cromo	1000	1500

6. Sobre a restauración.

Ata asegura-la viabilidade da sementeira, realizaranse regas regulares, fertilización mineral de reforzo anual e resementeira das superficies nas que se aprecie a presencia de calvas.

7. Sobre a protección e o control de accesos.

Adoptaranse as medidas precisas para evita-la aparición de focos de vertedura, tanto na fase de adecuación e selaxe como na fase postclausura.

Executarase o cerramento perimetral proxectado, que deberá asegura-la súa función en todo momento, limitando a entrada polos accesos só a persoal autorizado.

8. Programa de Vixilancia e Seguimento Ambiental (PVSA).

O obxecto deste programa é o de garantir ó longo do tempo, o cumprimento das medidas protectoras e correctoras recollidas na documentación avaliada e no condicionado desta declaración. Así mesmo, este programa permitirá detectar e cuantificar diferentes alteracións que non se puidesen prever na avaliación do proxecto e levar a cabo novas medidas correctoras acordes coas novas problemáticas xurdidas.

Este programa ten como obxectivo incorporar procedementos de autocontrol por parte do promotor. Tódolos controis realizados no seguimento, así como tódolas incidencias que se produzan, rexistraranse no momento da súa avaliación nun libro-rexistro que estará á disposición da Administración competente. Estes rexistros deberán considerarse na elaboración dos informes que se van remitir a esta dirección xeral.

As analíticas que se van realizar serán efectuadas por laboratorio homologado segundo métodos oficiais de análise. Este laboratorio deberá realizar, así mesmo, a toma de mostras.

A documentación indicada a continuación deberá presentarse, por duplicado, perante a Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental.

8.1. Informe final de obras.

Presentarase antes dun (1) mes desde o remate dos traballos e comprenderá, como mínimo, os seguintes elementos:

a) Data de finalización das obras.

b) Plano en planta a escala 1:500 dotado de coordenadas UTM, no que se localicen os elementos construídos e as zonas onde se realizaron medidas protectoras ou correctoras, así como a localización exacta dos dispositivos de control. Este plano irá xunto cunha relación de coordenadas UTM que defina o perímetro da parcela.

c) Reportaxe fotográfica da zona, que reflicta o estado final do lugar, incluíndo a zona non selada. Esta reportaxe irá xunto cun plano onde se indique a localización dos puntos desde os que se realizaron as tomas.

d) Documentación acreditativa da entrega a xestor autorizado dos residuos xerados durante a obra e que non puideron ser obxecto de depósito no vertedoiro.

e) Definición de imprevistos e continxencias acontecidas durante a realización das obras, así como memoria das medidas adoptadas para o control de acceso e vertedura. Así mesmo, definirase o responsable do control ambiental requirido no punto 9.2 desta declaración.

8.2. Informe de seguimento ambiental.

Presentarase con periodicidade semestral, contado desde o final das obras e ata que esta dirección xeral informe da súa finalización. O seu contido será o indicado no punto 11 da memoria do proxecto, debendo incluír, ademais, a seguinte documentación:

a) Resultado do estudio de viabilidade económica do aproveitamento do biogás requirido no punto 3 desta declaración.

b) Documentación acreditativa da entrega dos lixiviados a xestor autorizado, indicando os volumes e as súas características.

c) Reportaxe fotográfica da superficie selada e revexetada, das zonas nas que quedaron implantados os diversos elementos, do cerramento perimetral e da eficacia do sistema de disuasión de verteduras. Esta reportaxe irá xunto cun plano onde se indique a localización dos puntos desde os que se realizaron as tomas.

Se durante o período de control postclausura se producise unha variación significativa na calidade das augas subterráneas, das superficiais, dos lixiviados, ou un incremento importante na producción destes, deberá notificarse inmediatamente á Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental.

A Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental, por proposta motivada da entidade encargada do mantemento e control postclausura ou, á vista dos resultados obtidos, poderá modifica-la lista dos parámetros que se van controlar, así como a frecuencia dos controis que se van realizar.

9. Condicións adicionais.

9.1. O Concello de Verín poderá solicitar do órgano ambiental a revisión das medidas sinaladas co obxecto de modificalas ou cambialas por outras, naqueles supostos que tecnoloxicamente presentasen graves dificultades para a súa implantación ou implicasen modificacións importantes no desenvolvemento da actividade e sempre e cando as novas medidas propostas permitan acada-los obxectivos e fins que se indican nesta declaración.

Nesta circunstancia efectuarase a solicitude á Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental, achegando a documentación técnica que xustifique as novas medidas propostas. Estas solicitudes remitiranse nun prazo máximo dun (1) mes despois de ser notificada esta declaración. Unha vez recibida a solicitude e documentación mencionadas, o órgano ambiental avaliaraas e comunicaralle ó concello o acordo adoptado.

9.2. Co obxecto de acada-la máxima coordinación e eficacia no cumprimento desta declaración, o antedito concello deberá designar un responsable deste, notificando o seu nomeamento á Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental.

9.3. Calquera cambio que se pretenda introducir respecto da documentación avaliada deberá ser notificado previamente á Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental, quen o avaliará e informará de se procede ou non a modificación da declaración ou a iniciación dun novo trámite de avaliación ambiental.

9.4. Se, unha vez emitida esta declaración, se manifestase algún outro tipo de impacto, severo ou crítico sobre o ambiente, a Dirección Xeral Calidade e Avaliación Ambiental poderá paralizar cautelarmente as obras ata determina-las causas que xeran os mencionados impactos e ata que sexan corrixidas.

9.5. Esta dirección xeral, por iniciativa propia, poderá dictar en calquera momento e para os únicos efectos ambientais, condicionados adicionais a esta declaración en función dos resultados que se obteñan tanto no desenvolvemento das obras como da fase posterior, ou ante a manifestación de calquera tipo de impacto non previsto actualmente.

9.6. Así mesmo, o incumprimento total ou parcial das condicións impostas nesta DIA poderán ser causa suficiente para proceder a adopta-las medidas oportunas en cumprimento da legalidade vixente.

9.7. Esta resolución adoptada por esta dirección xeral non exime o promotor de lles solicitar tódolos permisos necesarios ós organismos competentes, para levar a cabo a actividade ou modificala, incluídos, se é o caso, os da Dirección Xeral de Montes e Medio Ambiente Natural e o Plan Xeral de Ordenación Urbana ou normas subsidiarias.

9.8. Cumpriranse tódalas disposicións que se dicten con posterioridade, en relación con este tipo de actividades.

Santiago de Compostela, 17 de setembro de 2001.

Francisco Pan-Montojo González

Director xeral de Calidade e Avaliación Ambiental

ANEXO I

Resumo do proxecto

Localización e descrición do vertedoiro

Localización	Concello de Verín
Superficie da parcela	44.700 m
Superficie ocupada por residuos	25.915 m
Volume actual RSU en Santa Marta	136.275 m
Volume de RSU procedentes de San Cibrao	798 m
Volume final do vertedoiro	195.583 m
Tipos de residuos	RSU e lodos
Tipo de vertedoiro	En superficie escavada
Tempo de funcionamento	16 anos

Situación actual e situación prevista

coa realización do proxecto

Situación actual	Proxecto

Lixiviados	Fondo impermeabilizado	Non, terreo natural	Non, terreo natural
	Drens lixiviados	Non	Si
	Captación de lixiviados	Non	Si
	Tratamento	Non	A balsa de lixiviados e traslado á EDAR
Gases	Drens	Non	Si
	Captación	Non	Si, 10 pozos
	Tratamento	Non	Queimado
Pluviais	Gabias de recolla perimetral	Non	Si
	Punto de vertedura	Non	Ó medio
Cuberta	Lámina/capa impermeable	Non	Si
	Terra vexetal	Non	30 cm
	Vexetación	Nalgunhas zonas	Si
Estabilidade	Estabilidade	Non, 1H:1V	Si, 3H:1V
Accesos	Posibilidade de acceso	Si	Non
Vixilancia ambiental	Plan de vixilancia ambiental	Non	Si

Compoñentes do sistema de selaxe

Superficie do vertedoiro

Protección da capa de impermeabilización	Xeotéxtil antipunzamento 280 g/m
Capa de impermeabilización	Lámina de PEAD de 2 mm de espesor
Capa de drenaxe	Lámina drenante
Capa de cobertura	70 cm de solo seleccionado e 30 cm de terra vexetal

Resumo das medidas preventivas e correctoras.

-A maquinaria empregada durante a fase de selaxe deberá cumprir coa lexislación vixente en materia de gases e ruídos de vehículos de motor. No caso de que non se cumpran os límites legais serán inmediatamente substituídas.

-Os residuos perigosos que se xeren durante a fase de selaxe (aceites, envases que tivesen residuos perigosos, etcétera) xestionaranse conforme a lexislación vixente.

-Os materiais empregados nos labores de selaxe deberán cumprir tódolos controis de calidade e as especificacións técnicas necesarias.

-Terase especial coidado en que o levantamento de po durante a fase de construcción sexa o menor posible, cinguíndose unicamente ás zonas proxectadas.

-Protección dos foxos con herbáceas, co fin de evita-la erosión dos seus laterais.

-Localización e saneamento dos puntos de filtración de lixiviados, por medio do seu recubrimento e trala reparación da selaxe.

-As canles de erosión e a acumulación de terras ó pé indican que a vexetación exerce unha protección deficiente. En tal caso, pode recorrerse ó tratamento con estabilizadores de solos, mentres a vexetación se renova.

-No caso de fendas lonxitudinais, será indicativo da existencia de movementos na selaxe por asentamentos; haberá que reenchelas para evitar que se convertan en futuras canles de erosión.

-Os afundimentos e saídas de fumes poden ser síntomas de enérxicas fermentacións locais, sendo en tal caso recomendable levanta-las monteiras afectadas extinguíndose as combustións se se producen, ou detendo a fermentación mediante achega de terras, seguida da remoción, compactación e restauración da selaxe.

-Os defectos da drenaxe poden esixir un subsolado seguido de adicións de material groso, para mellora-la textura.

-O control do estado da vexetación esixirá corrixi-los erros de plantación, mellorar e fertiliza-lo solo e indaga-las causas polas que poden verse afectadas zonas sen cobertura suficiente. A presencia destas monteiras indicará erros que haberá que identificar e corrixir: mala aplicación das técnicas de revexetación, asfixias de raíz por afundimento do substrato e anegamentos.