A Lei 5/1999, do 21 de maio, de ordenación farmacéutica, define no seu artigo 8 a oficina de farmacia como un establecemento sanitario de interese público integrado na atención primaria.
Así mesmo, no seu artigo 18 prevé que, co fin de garantir unha atención farmacéutica conveniente, oportuna e eficiente, e dada a súa condición de establecementos sanitarios de interese público, a autorización de novas oficinas de farmacia estea sometida a planificación pola consellería competente en materia de sanidade, tomando como base de planificación as unidades básicas de atención primaria que, para os efectos da dita lei, se corresponden coas demarcacións municipais en que se ordena o territorio da Comunidade Autónoma galega, e atendendo ás zonas farmacéuticas que a lei crea e clasifica en urbanas, semiurbanas e rurais, así como aos módulos de poboación que establece o número 4 do mesmo precepto legal.
Conforme o número 7 do mesmo artigo, corresponde tamén á consellería competente en materia de sanidade fixar a delimitación territorial concreta en que poderán establecerse as novas oficinas de farmacia dentro de cada zona farmacéutica, o que permitirá dispoñer dun marco de referencia adecuado para racionalizar o establecemento de novas oficinas de farmacia na nosa comunidade autónoma, co fin de que no nivel asistencial de atención primaria a cidadanía dispoña do número necesario de oficinas de farmacia para garantir un acceso rápido, oportuno e equitativo á atención farmacéutica que precisen.
Seguidamente, e segundo o establecido no seu artigo 19, o procedemento de autorización de novas oficinas de farmacia axustarase ao disposto na dita lei, ás normas xerais de procedemento administrativo e ao que se estableza regulamentariamente, e poderá ser iniciado por instancia dun farmacéutico interesado, por petición dos concellos, dos colexios oficiais de farmacéuticos ou de oficio pola propia consellería competente en materia de sanidade, corresponde a esta última coñecer, tramitar e resolver os procedementos de autorización das novas oficinas de farmacia.
En definitiva, a Consellería de Sanidade é competente para elaborar a planificación farmacéutica e determinar a delimitación territorial concreta das oficinas de farmacia, en virtude do disposto no artigo 18 da Lei 5/1999, do 21 de maio, nos seus números 1 e 7; delimitación territorial que comprende e afecta directamente a totalidade do territorio autonómico.
A competencia para a fixación desa delimitación territorial figura tamén recollida no artigo 4 do Decreto 146/2001, do 7 de xuño, sobre planificación, apertura, traslado, cerramento e transmisión de oficinas de farmacia. Para tal efecto, a disposición adicional segunda do dito decreto faculta tamén a consellería competente en materia de sanidade para publicar a relación de zonas farmacéuticas urbanas, semiurbanas e rurais que integrarán o mapa farmacéutico de Galicia, incluíndo en cada unha delas a súa clasificación, o número de habitantes, o número de oficinas de farmacia instaladas e os centros sanitarios públicos.
Non obstante o disposto anteriormente e, de maneira singular, no xa citado artigo 19 da Lei 5/1999, mediante a aprobación do Decreto 278/2002, do 12 de setembro, do mapa farmacéutico e delimitación territorial para a autorización de novas oficinas de farmacia conforme módulos de poboación, procedeuse á elevación do rango normativo do instrumento de aprobación da planificación das novas oficinas de farmacia co obxecto de lograr unha maior seguridade xurídica, en tanto principio que debe inspirar todo proceso de produción normativa.
Segundo o artigo 2.2 deste decreto, o cal recolle no seu anexo I o mapa farmacéutico de Galicia, este será revisado cada ano e nel introduciranse as modificacións que aconsellen as circunstancias de atención farmacéutica que concorran en cada momento. Con base na dita previsión, foi aprobado o Decreto 248/2003, do 24 de abril, polo que se modifica o Decreto 278/2002, do 12 de setembro, no cal se actualizaban os datos recollidos nos seus tres anexos, relativos ao mapa farmacéutico, á planificación da apertura de oficinas de farmacia e á planificación da delimitación territorial das novas oficinas de farmacia, respecto das zonas farmacéuticas de Ames, Barbadás e Redondela.
Atendendo a todo o anteriormente indicado, e en prol de acadar unha maior seguridade xurídica, a consellería competente en materia de sanidade considera que a aprobación dunha nova planificación farmacéutica debe levarse a cabo a través dunha norma xurídica con rango de decreto, opción que, ademais, semella necesaria no momento presente, en que se trata de substituír por un novo o mapa farmacéutico previsto ata o de agora no Decreto 278/2002, do 12 de setembro, anteriormente citado, dado que tanto o marco normativo como as circunstancias que cómpre ter en conta para garantir unha atención farmacéutica axeitada na nosa comunidade autónoma (entre outras, os datos do padrón municipal ou os distintos centros sanitarios das respectivas zonas), teñen mudado significativamente desde entón. Logo da entrada en vigor deste decreto, iniciarase directamente o procedemento de adxudicación das novas oficinas de farmacia relacionadas no anexo II, o cal seguirá os trámites e procedementos regulamentariamente establecidos.
Finalmente, co obxecto de que a distribución das zonas farmacéuticas que constituirán o mapa farmacéutico se corresponda coa organización sanitaria existente no nivel de atención primaria, seguiranse os criterios establecidos polo mapa sanitario de Galicia no relativo ás áreas de saúde, tal e como se dispón no Decreto 55/1989, do 6 de abril, polo que se aproba a revisión do mapa sanitario de Galicia. Asemade, tamén debe terse en conta a actual organización sanitaria establecida no Decreto 168/2010, do 7 de outubro, polo que se regula a Estrutura Organizativa de Xestión Integrada do Servizo Galego de Saúde, a partir do cal se crearon as sete estruturas organizativas de xestión integrada (en diante, EOXI) como instrumento de organización para o ámbito periférico do Servizo Galego de Saúde: EOXI da Coruña e EOXI de Santiago de Compostela (creadas polo Decreto 168/2010, do 7 de outubro), EOXI de Ferrol (creada polo Decreto 193/2010, do 18 de novembro), EOXI de Ourense, Verín e O Barco de Valdeorras (creada polo Decreto 163/2011, 28 de xullo), EOXI de Pontevedra e O Salnés (creada polo Decreto 162/2011, do 28 de xullo), EOXI de Vigo (creada polo Decreto 46/2013, do 7 de marzo) e EOXI de Lugo, Cervo e Monforte de Lemos (creada polo Decreto 55/2013, do 21 de marzo). É por esta razón, e en prol de obter unha visión integradora da planificación correlacionada coa organización sanitaria existente, polo que no mapa farmacéutico de Galicia previsto no anexo I deste decreto se indica, respecto de cada unha das zonas farmacéuticas, a área de saúde e a estrutura organizativa de xestión integrada con que existiría correspondencia.
O presente decreto consta de catro artigos, nos cales se regulan, respectivamente, o seu obxecto, a aprobación do mapa farmacéutico de Galicia, a planificación de autorización de novas oficinas de farmacia e a súa delimitación territorial.
Completan o texto unha disposición adicional única relativa aos expedientes de traslado de oficinas de farmacia, unha disposición derrogatoria única, pola que se derroga o anterior Decreto 278/2002, do 12 de setembro, do mapa farmacéutico e delimitación territorial para a autorización de novas oficinas de farmacia conforme módulos de poboación, e dúas disposicións derradeiras, relativas ao seu desenvolvemento e entrada en vigor. Polo que respecta á disposición adicional única, cómpre precisar que inclúe no número 2 unha regra de suspensión automática dos expedientes de traslado de oficinas de farmacia que se atopen en tramitación no momento da entrada en vigor do presente decreto, cando afecten o ámbito dalgunha delimitación territorial concreta fixada, consonte ao establecido no anexo III, para a autorización dunha nova oficina de farmacia, sendo así que a dita suspensión producirá efectos ata a finalización dos procedementos de autorización, adxudicación e instalación de novas oficinas de farmacia. Esta regra obedece tanto á necesidade de asegurar que o escenario previsto no mapa que aquí se aproba, a planificación efectuada e a delimitación territorial das novas oficinas de farmacia non se vexa comprometida ou perturbada por situacións sobrevidas, derivadas de solicitudes de traslado en curso, e que estas sexan resoltas en aplicación do novo marco normativo que aquí se establece.
Na súa virtude, por proposta do conselleiro de Sanidade, consultados os colexios oficiais de farmacéuticos de Galicia e de acordo co Consello Consultivo, e logo de deliberación do Consello da Xunta de Galicia na súa reunión do día vinte e tres de novembro de dous mil dezasete,
DISPOÑO:
Artigo 1. Obxecto
Este decreto ten por obxecto aprobar o novo mapa farmacéutico de Galicia e a planificación da autorización de novas oficinas de farmacia, así como fixar a delimitación territorial concreta en que deben localizarse, en cumprimento do disposto na Lei 5/1999, do 21 de maio, de ordenación farmaceútica, e no Decreto 146/2001, do 7 de xuño, sobre planificación, apertura, traslado, peche e transmisión de oficinas de farmacia.
Artigo 2. Aprobación do mapa farmacéutico de Galicia
1. Apróbase o mapa farmacéutico de Galicia, que se insire como anexo I, no cal se inclúe a relación de zonas farmacéuticas urbanas, semiurbanas e rurais existentes na Comunidade Autónoma de Galicia, conforme o disposto no artigo 18.2 da Lei 5/1999, do 21 de maio, con indicación, respecto de cada unha das zonas farmacéuticas, da área de saúde e da EOXI correspondente, do número de habitantes que consta na última revisión do padrón municipal vixente na data de aprobación deste decreto, do número de farmacias abertas, do número de farmacias autorizadas, do número de centros de atención primaria, da existencia ou non de punto de atención continuada (en diante, PAC), do número de centros hospitalarios públicos e do número de centros de asistencia social públicos.
2. O mapa farmacéutico será revisado periodicamente, cando se detecten modificacións relevantes nas circunstancias de atención farmacéutica debidas as variacións correspondentes ao padrón municipal ou a outras causas que poidan concorrer e fagan necesaria a dita revisión.
Artigo 3. Planificación de autorización de novas oficinas de farmacia
1. Como resultado da aplicación en cada unha das zonas farmacéuticas do mapa farmacéutico de Galicia dos módulos de poboación para a apertura de novas oficinas de farmacia establecidos no número 4, así como da regra contida no número 5 do artigo 18 da Lei 5/1999, do 21 de maio, faise pública a relación de zonas farmacéuticas clasificadas en urbanas, semiurbanas e rurais en que cómpre autorizar a apertura de novas oficinas de farmacia, así como o número destas en cada zona farmacéutica, segundo consta no anexo II.
2. En calquera caso, a adxudicación das novas oficinas de farmacia previstas no anexo II efectuarase por concurso público seguindo o procedemento establecido regulamentariamente.
Artigo 4. Delimitación territorial das novas oficinas de farmacia
1. En aplicación dos principios de cobertura de poboación e accesibilidade ao servizo farmacéutico, fíxase a delimitación territorial concreta das novas oficinas de farmacia segundo se especifica no anexo III.
2. A delimitación territorial concreta dunha nova oficina de farmacia basearase nos principios recollidos no artigo 4 do Decreto 146/2001, do 7 de xuño, a saber:
a) A poboación total da zona farmacéutica e a súa dispersión.
b) Os núcleos de poboación existentes na zona farmacéutica.
c) A superficie da zona farmacéutica e a distancia existente entre os distintos núcleos de poboación.
d) O número de farmacias existentes na zona farmacéutica e a súa localización.
e) Os centros sanitarios públicos existentes na zona farmacéutica.
Unha vez analizado o anterior, e con carácter preferente, a nova oficina de farmacia situarase en parroquias que carecen de oficina de farmacia ou naquelas en que, contando con ela, a proporción de habitantes por oficina, incluída a nova, supere nun 25 % a poboación existente na parroquia de maior poboación que non a teña.
A distancia e dificultade de comunicación entre os núcleos de poboación con oficina de farmacia e os que carezan dela poderá ser motivo para que a nova oficina de farmacia se sitúe nun núcleo que careza dela.
Disposición adicional única. Traslados de oficinas de farmacia
1. Desde a entrada en vigor deste decreto e ata a finalización dos procedementos de autorización, adxudicación e instalación de novas oficinas de farmacia non serán admitidas solicitudes de traslado no ámbito da delimitación territorial concreta fixada, consonte o establecido no anexo III, para a autorización de apertura dunha nova oficina de farmacia.
2. Asemade, os expedientes de traslado de oficinas de farmacia que afecten o ámbito dalgunha delimitación territorial concreta fixada, consonte o establecido no anexo III, para a autorización dunha nova oficina de farmacia, e que se atopen en tramitación no momento da entrada en vigor deste decreto quedarán suspendidos automaticamente ata a finalización dos procedementos de autorización, adxudicación e instalación de novas oficinas de farmacia, agás cando se trate de traslados forzosos en que estea debidamente xustificada a súa urxencia.
Disposición derrogatoria única. Derrogación normativa
Queda derrogado o Decreto 278/2002, do 12 de setembro, do mapa farmacéutico e delimitación territorial para a autorización de novas oficinas de farmacia conforme módulos de poboación.
Disposición derradeira primeira. Desenvolvemento
Facúltase a persoa titular da consellería competente en materia de sanidade para que dite as disposicións necesarias para o desenvolvemento deste decreto no relativo á organización en materias propias do seu departamento.
Disposición derradeira segunda. Entrada en vigor
Este decreto entrará en vigor o día seguinte ao da súa publicación no Diario Oficial de Galicia.
Santiago de Compostela, vinte e tres de novembro de dous mil dezasete
Alberto Núñez Feijóo
Presidente
Jesús Vázquez Almuíña
Conselleiro de Sanidade
