O cancro infantil é un grupo de enfermidades de gran relevancia social en termos de saúde, recursos, así como de impacto afectivo na sociedade. Aínda que os casos de cancro en menores de 19 anos son poucos, é a segunda causa de morte na infancia e adolescencia, por tanto, unha liña prioritaria de acción no Servizo Galego de Saúde.

Actualmente é curable en máis do 75 % dos casos e as taxas de supervivencia na actualidade acádanse impulsando o diagnóstico precoz, o tratamento e a investigación en unidades asistenciais acreditadas e con experiencia.

Segundo os datos do Servizo Galego de Saúde, a poboación correspondente ás diferentes áreas sanitarias engloba a totalidade dos cidadáns galegos (2.661.503 habitantes), dos que 312.487 corresponden a cidadáns en idade pediátrica (ata os 14 anos), ademais daqueles que se corresponden con cidadáns de maior idade que poden ser subsidiarios de continuar sendo seguidos polos servizos de pediatría. Esta poboación é atendida basicamente, no que a procesos de tipo oncolóxico se refire, nos hospitais de Vigo, Santiago de Compostela e A Coruña. No resto de centros da rede sanitaria galega lévanse a cabo diferentes procedementos diagnósticos, de seguimento e mesmo de tratamento de procesos máis sinxelos.

O eixo hospitalario dos centros de Vigo, Santiago de Compostela e A Coruña conta cunha serie de características que fan posible a elaboración de estratexias suprahospitalarias, tanto no ámbito asistencial como no eido da investigación e a docencia, así como no desenvolvemento de campañas de educación sanitaria cara á poboación no eido da prevención, diagnóstico e detección precoz destas patoloxías.

O seguimento dos pacientes tratados de cancro infantil non remata no momento en que se fai o tratamento. Cada vez son máis os nenos superviventes de cancro infantil que precisan dun seguimento continuado a longo prazo, próximo, coordinado e superespecializado, debido ao risco de sufrir secuelas ou problemas de saúde secundarios ao tratamento recibido.

Os pacientes, e en especial os nenos, teñen unha serie de dereitos recoñecidos que deben respectarse: a recibir o mellor tratamento posible, a estar nun contorno apropiado para a súa idade rodeado de pacientes con enfermidades similares, a ter un médico especialista en pediatría encargado da súa atención e á asistencia continuada.

A Área de Servizo Compartido de Oncoloxía Pediátrica promove a constitución dunha fórmula de organización que oferta e presta un servizo integral asistencial de oncoloxía pediátrica, cunha carteira de servizos protocolizada desde accións de menor a maior complexidade, tanto en actividade programada como urxente. Contaría con tres centros de produción dotados con instalacións da tecnoloxía necesaria: Chuvi, CHUS e CHUAC, que atenderán estes procesos segundo os acordos que se establezan nos seus protocolos clínicos.

O modelo de organización e funcionamento en rede transcende os criterios de derivación estándar do servizo de saúde e establece circuítos propios para a atención á oncoloxía pediátrica cunha visión suprahospitalaria. Trátase de empregar a totalidade dos recursos asistenciais dispoñibles no Servizo Galego de Saúde para a atención do cancro infantil de xeito coordinado, que permita a dispoñibilidade de toda a información clínica do paciente, comparta criterios clínicos, aproveite o coñecemento interno da organización e que acade un alto grao de homoxeneidade nas decisións clínicas, eliminando a variabilidade; ao tempo, permitirá a participación dos diferentes casos clínicos nos estudos de investigación que acheguen valor engadido aos recursos cara a unha mellor atención para os casos futuros.

Esta fórmula organizativa ten o seu amparo normativo na Lei 8/2008, de saúde de Galicia, que, no seu artigo 32, establece como principios reitores do Sistema Público de Saúde de Galicia, potenciar o traballo e a cooperación interhospitalaria, achegar os servizos aos cidadáns e promover a equidade no acceso ás prestacións sanitarias. Asemade, o artigo 97 aposta por modelos de xestión dinamizadores do servizo público a través de fórmulas organizativas integradoras de procesos asistenciais, utilizando medidas que fomenten a coordinación, colaboración e cooperación, superando a compartimentación existente entre hospitais.

Cómpre subliñar que coa posta en marcha desta unidade se pretende xerar unha estrutura organizativa asistencial de calidade, capaz de mellorar aspectos da organización existente, creando un modelo estruturado, flexible e adaptado aos centros; promovendo unha organización de servizos máis integrada e compartindo, de forma máis eficiente, os recursos públicos, profesionais e técnicos para a resolución dos procesos de oncoloxía pediátrica coas maiores garantías de calidade e seguridade para os pacientes.

Non obstante, en todo o non establecido especificamente na presente resolución, será de aplicación o reflectido no Decreto 37/2001, do 1 de febreiro.

Por todo iso, ao abeiro do disposto na Lei de saúde de Galicia, elaborado o Plan asistencial da citada Unidade de Oncoloxía Pediátrica de Galicia en colaboración coas xerencias das EOXI e cos profesionais implicados e, unha vez emitido o informe favorable da Dirección Xeral de Asistencia Sanitaria,

RESOLVO:

A creación da Unidade de Oncoloxía Pediátrica de Galicia, que une os recursos das estruturas organizativas da Xestión Integrada de Vigo, Santiago de Compostela e A Coruña.

Santiago de Compostela, 29 de setembro de 2017

Antonio Fernández-Campa García-Bernardo
Xerente do Servizo Galego de Saúde