Os petróglifos son un tipo específico de arte rupestre consistente en gravados sobre laxes ó aire libre. A súa cronoloxía segue a ser discutida e poden pertencer a diferentes épocas prehistóricas e históricas, desde finais do Neolítico, pasando pola Idade de Bronce e do Ferro, ata a época medieval. En Galicia abundan especialmente na provincia de Pontevedra, considerada, de feito, como unha das zonas máis ricas de Europa neste tipo de gravados. Atendendo a esta realidade, o Decreto 3741/1974, do 20 de decembro, declara monumentos histórico-artísticos de carácter nacional cento noventa e cinco gravados rupestres existentes na provincia de Pontevedra por entón coñecidos, entre os cales non aparece ningún do concello de Mondariz.

Con posterioridade, o artigo 40.2 da Lei 16/1985, do 25 de xuño, do patrimonio histórico español, establece que quedan declarados bens de interese cultural por ministerio desa lei as covas, abrigos e lugares que conteñan manifestacións de arte rupestre. Pola súa banda, a Lei 8/1995, do 30 de outubro, do patrimonio cultural de Galicia, dispón na súa disposición adicional primeira que todos aqueles bens mobles e inmobles sitos no ámbito territorial da Comunidade Autónoma de Galicia que fosen declarados de interese cultural con anterioridade á entrada en vigor desa lei pasarán a ter a consideración de bens de interese cultural e quedarán sometidos ao mesmo réxime xurídico de protección aplicable a estes.

Por tanto, dado que os petróglifos constitúen un tipo específico de manifestación de arte rupestre, aplícaselles o réxime xeral de protección previsto na mecionada lei de patrimonio cultural para os bens inmobles declarados de interese cultural. A plena aplicación dese réxime, así como os principios de publicidade e seguridade xurídica que informan o noso ordenamento, unido ao deber dos poderes públicos de promover o acceso á cultura recollido no artigo 44 da Constitución, avalan a necesidade de que a medida que se vaia acreditando a existencia deste tipo de bens se instrumenten os medios necesarios para garantir o seu su xeral coñecemento.

Con data do 10 de decembro de 2012 ten entrada no rexistro da Xunta de Galicia un escrito do concello de Mondariz polo que se solicita a Dirección Xeral do Patrimonio Cultural a declaración como bens de interese cultural de determinados elementos existentes dentro do seu termo municipal, entre os cales se atopan os gravados rupestres de Gargamala.

Recibida esa petición e vista a documentación existente nesta dirección xeral sobre 40 gravados rupestres no termo municipal de Mondariz, así como a lexislación de aplicación enriba citada, tendo en conta que sobre ningún deles se dictara unha declaración singular por outros conceptos, despois de obter o informe técnico do servizo competente en materia de inventario, Subdirección Xeral de Protección do Patrimonio Cultural realiza as dilixencias oportunas para que eses bens queden correctamente asentados no Rexistro de Bens de Interese Cultural e que tal circunstancia sexa obxecto da debida publicidade. Para estes efectos, solicítase o parecer da Comisión Territorial de Patrimonio Histórico de Pontevedra e do propio concello afectado, en relación ao recoñecemento como ben de interese cultural dos 40 petróglifos que se relacionan no anexo desta resolución. Tanto a devandita comisión, na súa reunión do 9 de abril de 2013, como o concello, a través dos seus servizos técnicos, manifestan o seu pronunciamento favorable.

Por todo o cal, realizadas as verificacións correspondentes e segundo as disposcións vixentes en materia de patrimonio cultural, cómpre dictar, en exercicio das competencias que esta dirección xeral ten recoñecidas no artigo 13 do Decreto 4/2013, do 10 de xaneiro, que desenvolve a estrutura orgánica da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, o seguinte

ACORDO:

Primeiro. Dar publicidade á relación de petróglifos que figuran identificados no anexo, para xeral coñecemento da súa condición de bens de interese cultural.

Segundo. Ordenar ao Servizo de Planeamento e Inventario que proceda a inscribir os petróglifos referidos no Rexistro de Bens de Interese Cultural en cumprimento do disposto no artigo 14 da Lei 8/1995, do 30 de outubro, do patrimonio cultural de Galicia.

Santiago de Compostela, 11 de xuño de 2013

María Carmen Martinez Ínsua
Directora xeral do Patrimonio Cultural

ANEXO

Petróglifos do Concello de Mondariz