A Xunta traslada ao sector o borrador de orde de extracción da mexilla para garantir a trazabilidade do recurso e incorporar as tecnoloxías á súa xestión

A directora xeral de Pesca, Acuicultura e Innovación Tecnolóxica, Mercedes Rodríguez, e o subdirector xeral do Servizo de Gardacostas, Lino Sexto, mantiveron hoxe un encontro con representantes do sector do mexillón de Galicia no que lle entregaron o borrador de orde elaborado pola Xunta para regular a extracción de semente de mexillón -mexilla- en bancos naturais.

Con esta proposta de nova norma a Consellería do Mar pretende garantir a explotación sustentable dos recursos mariños, a adecuación do proceso produtivo ás demandas do mercado, a mellora da trazabilidade da semente de mexillón e a incorporación das últimas tecnoloxías á xestión administrativa desta actividade. O obxectivo é seguir analizando o texto co sector e introducir as suxestións e propostas que se consideren oportunas para mellorar a regulación da actividade.

O Executivo galego traballa na actualización desta normativa unha vez constatado que a vixente -que data do ano 2000- non está adaptada aos avances tecnolóxicos rexistrados nos últimos anos e ás necesidades de ofrecer as máximas garantías sobre a trazabilidade dos recursos mariños. Neste sentido, é fundamental coñecer o proceso de cultivo do mexillón desde o mesmo momento en que se recolecta a mexilla para certificar a calidade e orixe do produto e poñer en valor cuestións como o cultivo ecolóxico.

A nova norma tamén pretende flexibilizar a extracción outorgando ao propio sector a competencia e autorización para realizar a mesma ao longo de todo o ano e legando aos titulares dos viveiros a capacidade de adaptar os procesos extractivos aos produtivos. Ademais, busca garantir a seguridade dos traballadores do sector, o aprovisionamento estable aos viveiros e a convivencia con outras actividades que concorren nas mesmas zonas tendo en conta a necesaria conservación de todos os recursos existentes nas rochas sen alterar o equilibrio ecolóxico, social e económico do medio mariño.

O borrador de orde recolle que para a extracción de mexilla en bancos naturais con destino ao cultivo en viveiros debe contarse cun carné, previa autorización da actividade aos titulares de bateas. De feito, o recurso poderá ser extraído polos propios concesionarios ou por persoas vencelladas a eles cun contrato laboral ou semellante e as persoas colleiteiras deberán estar axeitadamente identificadas polo titular da concesión na solicitude de autorización para a extracción.

En canto ao período de presentación desas solicitudes, estará aberto todo o ano e a resolución de autorización tamén terá unha vixencia dun ano natural, debendo solicitar cada ano unha nova autorización. Nese permiso aparecerán as zonas, datas e cantidades a extraer, as persoas autorizadas a realizar a extracción -ás que se lles expedirá o correspondente carné-, os medios de transporte utilizados e os viveiros de destino.
O texto tamén recolle que o acceso ás zonas de extracción se realizará a pé ou mediante embarcación auxiliar de acuicultura, pero en ningún caso a nado. A maiores establécese que, de xeito puntual e extraordinario, se poderán dar autorizacións para extraer semente nas zonas de servizo dos portos autonómicos previa solicitude a Portos de Galicia.

Período de extracción

En canto ao período de extracción, o borrador de orde indica que será todo o ano natural e todos os días -cun horario para o período invernal e outro para o de verán- agás sábados, domingos e festivos. No relativo ás cantidades máximas a extraer, será un máximo de 3.500 quilos ao ano por batea e, no caso de liñas de cultivo, un quilo de semente por cada dous metros de corda autorizada. En todos os casos, o único destino da mexilla serán os viveiros autorizados para o cultivo de mexillón en Galicia, non podendo venderse.

Unha das principais novidades da norma refírese ao seguimento e trazabilidade da mexilla pois fixa como ferramenta de comunicación entre os concesionarios de viveiros e a Administración a declaración de captación de mexilla a través da aplicación informática de expedición de documentos. Esa ferramenta web poderase usar desde diferentes dispositivos como unha aplicación telemática, os Ticpesc ou o móbil.

Na mesma liña, o control da trazabilidade realizarase cun documento de movemento de mexilla que deberán expedir os titulares dos viveiros autorizados para a produción de mexillón. Nese impreso deberán anotarse diariamente a data, hora e lugar de recollida, as cantidades obtidas, o viveiro de destino, os datos da embarcación e/ou vehículo de transporte e as persoas autorizadas que realizaron a extracción.

Eses mesmos datos deben rexistrarse na aplicación informática para deixar constancia da entrada e destino da mexilla indicando que a semente foi introducida nos viveiros correspondentes e confirmando as cantidades recollidas, co que se xera automaticamente un documento de inmersión. Neste sentido, non se poderá efectuar a inmersión do recurso extraído sen rexistrar o documento de movemento e de entrada en destino da mexilla.
O incumprimento da obriga de remitir e rexistrar a documentación correspondente para garantir o seguimento e trazabilidade da semente de mexillón poderá dar lugar á suspensión temporal ou definitiva da autorización para extraer este recurso.

Un documento aberto

A Xunta lembra que se trata dun borrador de orde e que pretende avanzar, na liña do que vén facendo desde o primeiro momento, no diálogo coas asociacións de produtores de mexillón coa finalidade de mellorar a explotación da mexilla e incorporar posibles suxestións e alegacións ao texto. De feito, o obxecto final de actualizar a orde é ofrecer as máximas garantías a todos os axentes implicados na explotación e uso da semente de mexillón e velar porque a actividade se desenvolva de xeito sustentable, protexendo así tanto este recurso mariño como o futuro do sector produtor de mexillón.

Neste sentido, é fundamental incorporar os avances tecnolóxicos rexistrados nos últimos anos pois facilitarán o seguimento e comprobación da trazabilidade de xeito áxil e sinxelo, o que garantirá unha análise continuada da situación do recurso e unha adecuada xestión.